18.10.2012 23:51

Sú var tíðin, 1910

Þetta var árið sem Þorleifur á Háeyri keypti Þorlákshöfn fyrir 32.000 kr, og Leikfélag Eyrarbakka sýndi í Fjölni gaman-sjónleikina: "Vinnukonuáhyggjur" og "Nábúarnir" við góðan orðstýr. Gripasýning fór fram að Selfossi þann 28. júní og vakti óskipta athygli áhugasamra. Þetta var líka árið sem Grímsnesvegurinn var lagður og sömu leiðis vegurinn upp á Dyrhólaey. Gróðrarstöð hafði Búnaðarfél. Íslands sett á stofn á Selfossi við Ölfusárbrú á þessu herrans ári. Að henni starfaði Kjartan Guðmundsson frá Hörgsholti. Þetta ár dó Magnús mormóni Kristjánsson í Óseyrarnesi og Ólafur söðlasmiður Ólafsson í Sandprýði, báðir ágætis menn.

Tíðarfarið: Bændur hér austanfjalls höfðu liðið fyrir harðan vetur sem varð þeim heyfrekur fremur venju og þegar leið að vori gerði hret  sem var vetrinum öllu verri. Næturfrostin hófust strax í ágúst. September var kaldsamur með snjó í fjöllum og einn dag snjóaði niður undir sjávarmál. Kom svo góður kafli með auða jörð fram til jóla. Öskufalls varð vart í Landmannahreppi þann 18. júní og víðar um sunnlenskar svetir.

Skipakomur og skipaferðir:  Sumarið 1910 komu óvenju mörg seglskip til Eyrarbakka, komu þá fimm allstór seglskip, þ.a.m. "Kong Helge" Höfðu mótorbátarnir þá í nógu að snúast með uppskipunarbátanna í togi. Verkafólkið vann nótt sem dag við vörulöndun og útskipun. Þá kom "Gambetta", aukaskip Thorefélagsins frá útlöndum með vörur til Ingólfsfélagsins. Strandferðaskipin sem sigldu á Sunnlenskar hafnir á þessum árum hétu "Hólar" og "Perwie" mestu dallar báðir. Seint um haustið kom járnseglskipið "Vonin", en það skip átti fyrrverandi Lefolii verslun og síðar Einarshafnarverslun. Var hún búin að eiga 49 daga útivist frá Bergen i Noregi vegna mótbyrs og óveðra, og var hún "talin af" bæði hér og i Kaupmannahöfn. Hér hitti hún þó á besta sjóveður og var með snarræði og dugnaði losuð á 5 sólarhringum, af duglegum Eyrbekkingum. Sorglegt var það hinsvegar að þá er skipið var komið hér í höfn, sendi stýrmaður símskeyti til konu sinnar í Kaupmannahöfn, um að hann væri hingað kominn heill á húfi, en fékk að vörmu spori það svar, að um sama Ieyti og hann náði höfn hér, hafði kona hans andast ytra og vakti það almenna hluttekningu þorpsbúa með stýrimanninum.

Íþróttir: Hið fyrsta sambands-íþróttamót ungmennafélaganna á Suðurlandsundirlendinu og kent er við Skarphéðinn, fór fram að Þjórsártúni 9. júlí 1910. Glímuþátttakendur voru 18, hvatlegir piltar, vænir á velli og vel á sig komnir; allir í einkennisbúningi og undu áhorfendur vel við að virða þá fyrir sér áður en byrjað var, enda var veður hið besta, lofthiti og logn. 1. verðlaun, silfurskjöldinn, hlaut Haraldur Einarsson, frá Vík. 2. verðlaun Ágúst Ándrésson, Hemlu. 3. verðlaun Bjarni Bjamason, Auðsholti. Grísk-rómverska glímu sýndu þeir Sæmundur Friðriksson, Stokkseyri og Haraldur Einarsson, Vík. Var hún allflestum nýstárleg íþrótt og klöppuðu áhorfendur lof i lófa. Einnig var keppt í fjölmörgum hlaupa og stökkgreinum.

Atvinna: Landbúnaður var stundaður að kappi á Bakkanum 1910 og vart litið við sjó um sláttinn, en nokkuð um að gert var út á síld frá Eyrarbakka og Stokkseyri þá um sumarið.

Götulýsing: Tvö gasljós voru til hér á Bakkanum 1910. Annað var úti við Einarshafnarverslun, en hitt ljósið var inni í Ingólfs búð, og nýttist til að lýsa vefarendum þar hjá, þegar hlerarnir voru ekki fyrir gluggunum. Annars voru steinolíu-luktir brúkaðar víðast úti við á dimmum vetrarkvöldum.

Heimild: Suðurland 1910

15.10.2012 21:44

Flotinn 1928-1969

Bátaeign Eyrbekkinga 1928-1969

Útgerðarár

Bátsnafn og nr.

Smíðaár

Tonnafjöldi

Eigandi

1928

Freyja ÁR 109

1916

9

Jóhann E Bjarnason ofl.

1928-1938

Freyr ÁR 150

1916

12

Jón Helgason

1928-1933

Halkion ÁR 168

1908

9

Vilbergur Jóhannsson

1928

Norröna  ÁR 139

1908

8

Guðmundur Ísleifsson

1928

Olga ÁR 166

1908

9

Páll Guðmundsson ofl.

1928

Sæfari ÁR 135

1914

6

Friðrik Sigurðsson ofl.

1928

Vöggur ÁR 151

1916

8

Ársæll Jóhannsson ofl.

1928-1929

Öðlingur ÁR 183

1926

12

Árni Helgason ofl.

1928

1937-1943

Öldungur ÁR 173

1923

9

Guðmundur Guðmundsson

Sigurður Kristjánsson ofl.

1929-1940

Björgvin ÁR 155 Gerður út frá Stk.eyri

1916

9

Jóhann Sigurjónsson

1929-1930

Svanur ÁR 171

1922

9

Friðrik Sigurðsson

1929-1930

Trausti ÁR 181

1914

10

Jóhann B Loftsson ofl.

1929-1932

Ölver ÁR 187

1929

12

Júlíus Ingvarsson

1939-1951

1952-1959

Ægir ÁR 183

1910

Seldur burt 1960

17

Magnús Magnússon ofl.

Gumann Valdimarsson ofl.

1943-1952

Gunnar ÁR 199

1921

12

Jón K Gunnarsson

1944-1955

Gullfoss ÁR 204

1930

10

Árni Helgason ofl.

1948-1955

Pipp ÁR 1

1925

14

Helgi Vigfússon ofl.

1951-1957

Mímir ÁR 22

1938

17

Óðinn H/F

1952-1958

Faxi ÁR 25

1939

Seldur burt 1959.

26

Sigurður Guðmundsson ofl.

1953-1969.....

Jóhann Þorkelsson ÁR 24

1943

28

Bjarni Jóhannsson & Jóhann Jóhannsson.

1956-1961

Helgi ÁR 10

1939

27

Vigfús Jónsson ofl.

1963-1969

Kristján Guðmundsson ÁR 15

1956

53

Ásþór H/F

1963-1964

Öðlingur ÁR 10

1946

51

Vigfús Jónsson ofl.

1964

Guðbjörg ÁR 25

1957

57

Sigurður Guðmundsson

1965-1969....

Þorlákur Helgi ÁR 11

1957

64

Vigfús Jónsson ofl.

1965

Jón Helgason ÁR 150

 

 

Eyrar H/F

1966-1969

Fjalar ÁR 22

1955

 

HE (Hraðfr.st.Eyrb.)

1968-1969....

Hafrún ÁR 28

 


HE

Heimild: Handrit á ensku Júl 1970 ljósrit : Fishing-ship at Eyrarbakki. Tekið upp úr sjómanna almanaki.

12.10.2012 00:01

Prentsmiðja Suðurlands á Eyrarbakka

Það voru nokkrir Árnesingar sem keyptu prentsmiðju árið 1910 og stofnuðu í framhaldi þess, Prentfélag Árnesinga og blaðið "Suðurland", sem þeir gáfu út á Eyrarbakka, og kom fyrsta blaðið út 13.júní 1910 og taldi 4 síður. Ritstjórar voru Oddur Oddson í Regin og Karl H. Bjarnason, en gjaldkeri var sr. Gísli Skúlason á Stóra-Hrauni. Kom blaðið út nokkur ár en síðar var keypt annað blað, "þjóðólfur" hinn gamli og gefinn út um tíma hér á Bakkanum. Hann hætti að koma út 1918 og var prentsmiðjan síðan flutt til Reykjavíkur. Prentsmiðjan á Bakkanum var til húsa í kjallara í Nýjabæ (Vestara húsi). Oft var ekki hægt að prenta ef gerði mikið frost, því hitunarbúnaður var ekki fyrir hendi í fyrstu, þá háði starfseminni stundum pappírsskortur á stríðsárunum fyrri. Heimilisblaðið var einnig prentað og gefið út á Eyrarbakka auk bóka, bæklinga og rita ýmiskonar. Prentarar voru þeir Jón Helgason og Karl H Bjarnason. Í stjórn Prentfélags Árnesinga voru: sr. Gísli Skúlason á Stórahrauni, Guðmundur Þorvarðarson hreppstjóri í Sandvík, og Oddur Oddson gullsmiður í Regin. Í ritnefnd voru Gísli Skúlason áður nefndur, Guðmundur Sigurðsson sýslunefndarmaður, Helgi Jónsson sölustjóri, Jón Jónsson búfræðingur og Oddur Oddson áður nefndur.

Heimild: Suðurland 1910, Þjóðþólfur 1917, Skeggi 1919

05.10.2012 00:03

Frostaveturinn 1918

Sjaldan hafa eins miklir kuldar hrjáð landsmenn eins og veturinn 1918, nema ef vera skildi veturinn 1880 til 1881 sem talinn er að hafi verið mun kaldari. Engu að síður var veturinn 1918 nefndur "Frostaveturinn mikli". Mesta kuldatíðin hófst 6. janúar og stóð tæpar þrjár vikur hér sunnanlands en lengur fyrir norðan. Á sama tíma hafði verið viðvarandi kolaskortur í landinu til upphitunar vegna veraldar stríðsins sem þarfnaðist óhemju magns kolaeldsneytis. Á Stokkseyri og Eyrarbakka voru menn hræddir um að ísalög mundi brjóta bátana og þann veg eyðileggja útræðið í byrjun vetrarvertíðar, því með ströndinni mældist stundum -22°C og hefur þá mörgum þótt kalt í beituskúrunum á Bakkanum. Sumstaðar á landinu var þó mun meira frost, eða allt að -30 stigum. Hagalaust var á suðurlandi um veturinn alveg fram í febrúar, en þá tók að hlána hratt við suðurströndina með austan stórviðrum í stað norðan kaldviðra og um miðjan febrúar voru grös tekin að grænka. Hafþök voru þá fyrir öllu Norðurlandi, vestan fyrir Horn og suður með Austurlandi, en rekís eða íshrafl alveg suður að Papey. Tvö bjarndýr að minstakosti voru skotin á þessum vetri, annað í Sléttuhlið, hitt á Melrakkasléttu. Hvalir sáust dauðir í hafísvök norður af Siglufirði. Mannheldur ís var um tíma á höfninni í Reykjavík og á Seyðisfirði var lagnaðarísinn 10 þumlunga þykkur. Þá skemdist mikið af útsæðiskartöflum landsmanna vegna kuldana og sumstaðar fraus í brunnum. Í Vestmannaeyjum var sjávarhitinn aðeins 1 gráða þegar kaldast var. Drapst þá koli og sandsíli þar í hrönnum í höfnni. Sunnlenskir sjómenn töluðu um að hafstraumar væru harðari en venjulega þennan vetur, en yfirleitt er talið að óvenju mikil hafísmyndun, norðanstormar og háþrýstingur  hafi orsakað þennan mikla kulda á landinu. 

28.09.2012 14:30

Sjóorsta við suðurströndina?

 German U-boat U 14 ( Frá Wikipedia)Föstudaginn 13 júlí 1917 kl. 6-7 e. hád., heyrðust hér með sjávarsíðunni drunur miklar, sem menn héldu vera fallbyssuskot. Víst var það, að þetta voru ekki þrumur, og að það heyrðist af hafi utan. Drunur þessar heyrðust á Eyrarbakka og Stokkseyri, en einkum þó í Gaulverjabæjarhreppnum. Giskuðu menn helst á, að vopnuðu varðskipi hafi lent saman við þýskan kafbát. 

[Heimild: Þjóðólfur 1917.]

 Um þessar mundir voru tvö íslensk fraktskip skotin í kaf "Vesta" [16.7.1917] og "Ceres", skip Samvinnufélagsins, Fórust 5 menn af "Vestu", en 2 af "Ceres" og var annar þeirra sænskur, en nokkrir íslenskir farþegar og erlendir  skipsbrotsmenn voru um borð og var þeim öllum bjargað. þá var seglskipiuu "Áfram" sökt á Ieið hingað frá Englandi, en mannbjörg varð.

Snemma árs 1917 þegar fyrri heimstyrjöldin stóð sem hæst, lýstu þjóðverjar yfir ótakmörkuðum kafbátahernaði á N-Atlantshafi og fyrirvaralausum aðgerðum gegn skipum sem stödd voru á átakasvæðum þeirra við breta, hvort sem um skip hlutlausra þjóða væri að ræða eða ekki. Var það ástæðan fyrir því að bandaríkin lýstu yfir stríði við þjóðverja skömmu síðar. Þegar yfir lauk höfðu þýskir kafbátar (U-boat) sökkt hálfum kaupskipaflota breta. Fyrri heimstyrjöldin hófst 28. júlí 1914 og stóð þar til 11. nóvember 1918.

Heimild: Wikipedia

26.09.2012 22:54

Veðrið 1881-1910

Samfeldar veðurathuganir voru gerðar á vegum dönsku veðurstofunnar á Eyrarbakka frá 1. jan. 1881 til 31. des. 1910. Peter Nielsen var þá veðurathugunarmaður fyrir dönsku veðurstofuna.  Á þessu tímabili  var meðalúrkoma á Eyrarbakka 1094 mm á ári. Mesta úrkoma var árið 1884 (1384 m.m.); minst árið 1891 (777 m.m.). Flestir úrkomudagar voru árið 1884, (212),fæstir árið 1892 (139). Árið 1900 var nákvæmlega meðalár (177 dagar), hið eina í þessi 30 ár. Árs meðalhiti á Eyrarbakka var 3,6 °C og meðal lágmark + 0,5 stig. Mestur hiti, sem mældist á þessu tímabili, var 22,6°C 17. júlí 1891. Mesta frost var -24,8 stig  28. mars 1892. Peter skilgreindi vindaflið á eftirfarandi hátt frá kvarðanum 0-6: 0= Logn, kaldi: 0-3 m/s 1=andvari samsv: 4-5 m/s, 2=gola: 6-10 m/s ,3=stinnur: 11-15 m/s, 4=harður: 16-20 m/s, 5=stormur: 21-30 m/s, 5=ofviðri yfir: meira en 30 m/s. Að meðaltali var hægviðri í 84 daga á ári eða 0 kvarðinn. Kvarðinn 5 eða ofviðri varði í 8 skipti, einn dag hvert í þessi 30 ár. Að jafnaði blæs hér á ári: 38 daga úr norðri; 73 daga úr landnorðri; 15 daga úr austri; 61 dag úr landsuðri; 25 daga úr suðri; 42 daga úr útsuðri; 13 daga úr vestri, og 14 daga úr útnorðri.

Heimild P. Nielsen/Þjóðólfur 1917.

Veðustofa Íslands setti upp veðurathugunarstöð á Eyrarbakka árið 1923 og var fyrsti veðurathugunarmaðurinn Gísli Pétursson læknir, en  hann andaðist 19. júní árið 1939  og tók Pétur sonur hans þá við og starfaði til ársins 1980. Sigurður Andersen, póst- og símstöðvarstjóri, annaðist mælingar til ársins 2001. Emil Frímannsson tók svo við og hefur hann verið veðurathugunarmaður á Eyrarbakka síðan. Sjálfvirk veðurathugunarstöð var sett upp í nóvember 2005 og hefur hún mælt ýmsa þætti veðurs síðan. Á seinni stríðsárunum dvöldu tveir bretar í Húsinu á Eyrarbakka og gerðu veðurathuganir fyrir breska flugherinn sem hafði aðsetur í Kaldaðarnesi. Nýtt hitamælaskýli var reist á Eyrarbakka i júlí 1961, og um leið var þar settur úrkomumælir með vindhlíf og eru þessi tæki enn í notkun.

Veðurklúbburinn Andvari/Heimildir: eyrarbakki.is, þjóðólfur 1917, Veðráttan 1939, 1961.

25.09.2012 00:13

Moðsuða íslenskra húsmæðra

Moðsuða var stundum notuð af íslenskum húsmæðrum á fyrri styrjaldarárunum (1914-1918) þegar kol skorti mjög hér á landi: Aðferðin fólst í því, að taka matarpottana af eldinum, þegar soðið hafði hæfilega lengi í þeim, og birgja þá síðan svo vel, að ekkert loft komist að; við þessa einföldu aðferð hélst suðan í pottinum nægilega lengi til þess að sjóða matinn að fullu. Að þessu var eldiviðarsparnaður,og tímasparnaður við eldamennskuna, því ekki þurfti að standa við pottana til þess að hræra í þeim; grauturinn passaði sjálfan sig í moðsuðunni. Kassarnir sem pottarnir voru byrgðir í, voru venjulegast troðnir upp með moði eða heyi vegna þess að hey fellur svo vel að pottunum, en vel mátti nota fleira en hey til þessa, t. d. gamlar, hreinar tuskur eða samanundin dagblöð. Aðferð þessi var oftlega notuð í Húsinu á Eyrarbakka á fyrrihluta 20. aldar, en var einnig alþekkt aðferð erlendis á fyrri tímum.

Íslendingum mörgum þykir orðið "moðsuða" vera eitthvert skammaryrði um illa gerðan hlut, en vel má vera að landanum hafi sjaldan tekist vel með moðsuðuna og því tileinkað sér þetta orðfæri í þessari merkingu. Guðmunda Nielsen lýsir útbúnaðinum svo: Venjulegast eru notaðir algengir trékassar, en vel má nota ýms önnur ílát, t. d. ker, kirnur, tunnur o. fl. Á stórum heimilum er ágætt að nota tunnur, sem sagaðar eru sundur í miðju, og getur maður þannig fengið tvö góð moðsuðuílát úr einni tunnu. Lok eiga að vera í öllum moðsuðuílátum og falla þétt og vel. Ef trékassar eru notaðir, er bezt að hafa lokin á hjörum og festa þau niður með hespu og keng. Það er skemtilegast að láta smíða hæfilega kassa, en oftastnær má fá hjá kaupmönnum tilbúna kassa, sem geta verið ágætir. Hlemmarnir þurfa að vera góðir og falla vel að pottunum, því komist gufan upp úr þeim, fer suðan fljótlega af og maturinn verður kaldur og slæmur. Bezt er að hafa tréhlemma. Koddarnir þurfa helzt að vera tveir, annar minni og hinn stærri; litli koddinn er lagður beint ofan á pottinn, þegar byrgt er, og stóri koddinn þar ofan á; hann þarf að vera það stór, að hægt sé að troða honum niður með potthliðinni. Báða koddana má fylla með heyi, en þó er enn betra að hafa fiður í hinum minni. Utan um koddana þarf að hafa ver, sem hægt er að taka af og þvo þegar þörf gerist. Þá segir Guðmunda m.a. að grautar þurfa að standa í moði 2-3 tíma, en þola þó vel 5-6; sumir grautar, t. d. hafragrautur, geta vel staðið í moði heila nótt, en eru þá farnir að kólna töluvert að morgni.

Heimild: Guðmunda Nielsen, Þjóðólfi 1917

19.09.2012 20:24

Norðurskautið á undanhaldi

Myndin frá NOAA hér að ofan sýnir norðurskautsísinn eins og hann er í dag, en sú neðri eins og hann var fyrir fimm árum, eða í ágústmánuði árið 2007. Sumarbráðnunin hefur því sjaldan eða aldrei verið meiri en nú eins og glöggt má sjá.

18.09.2012 23:35

Búnaður Árnesinga 1858

Í skýrslu um búnaðarástand á Íslandi 1858 til 1859 kemur fram að Árnessýsla var byggð 766 jörðum. Af skepnum voru: Kýr og geldkvígur 2.673 Griðungar og geldneyti, eldri en veturgamalt 492. Veturgamall nautpeningur 972. Ær með Iömbum 6.274. Geldar ær 644. Sauðir og hrútar eldri en veturgamlir 306. Gemlingar 4.140. Geitfé var ekkert. Hestar og hryssur 4ra vetra og eldri voru 3.496. Tryppi veturgömul til 3ja vetra 1.523. Þiljuskip voru engin en skipakostur sýslunar að öðru leiti þannig: Tólf, tíu og áttæringar voru 41. Sex og fjögramanna för 24. Minni bátar og byttur 71. Kálgarðar voru 1.088 eða samtals 75.039 ferfaðmar. Áveituskurðir voru samtals 1.110 faðmar að lengd. þúfnasléttur 10.349 ferfaðmar. Hlaðnir túngarðar 1.676 faðmar. Færikvíar 125. Nýtanlegt mótak 54.  Af skýrsluni má sjá að Árnesingar áttu landsins flest hross og kýr, en Þingeyjarsýsla landsins flestar ær og geitur. Eyfirðingar og Ísfirðingar flest þiljuskipin. Gullbringu og Kjósamenn ríkastir róðraskipa og Rángárvallarsýsla bjó að mestu kálgörðum landsins.

 

11.09.2012 20:12

A. Therkelsens Minde

Á Eyrarbakka strandaði 3. september 1875 danskt kaupskip (Skonnorta) við innsiglinguna í höfnina. Það var hlaðið salti og korni, og fór megnið af því í sjóinn, en menn komust allir af. Skipið hét A. Therkelsens Minde, og var 81 tonn að stærð, skipstjóri þess hét Laurentzen, danskur maður, en skipið var gert út af Lefolii kaupmanni. Botninn fór alveg undan skipinu, og var rekaldið selt á uppboði.

Heimild: Ísafold 1875

Haustskipin komu venjulega síðla í ágústmánuði og voru að öllu jöfnu farin áður en veður versnuðu þegar leið á september. Nokkur kaupskip fórust á Eyrarbakka á skútuöldinni þegar óvanaleg stórbrim gerði að vori eða hausti og skipin slitnuðu upp af festingum sínum, en sjaldan var mannskaði af þessum völdum, þar sem áhafnir kaupskipana héldu að mestu til í landi á meðan legið var á höfninni og hlé var á löndun eða útskipun.

Flokkur: Sjóslys

"Resolution"- strandið ()

Briggskipið "Anna et Christense" ()

06.09.2012 21:37

Þurkasumarið 2012/1907

Þurkasumur koma öðru hverju og eflaust mörgum bóndanum þótt nóg um þurkana hér sunnanlands þetta sumarið þó allur almenningur og ferðamenn láti sér vel líka sólskínið og góða veðrið. Kartöfluuppskera er frekar rír og grasvöxtur víðast sunnanlands í lágmarki af völdum þurka. Sumarið 1907 var einnig mikið þurkasumar hér sunnanlands, þornuðu upp lækir og lindir sem og vatnsbrunnar svo að vatnslaust mátti heita á öðruhverju heimili. Sumstaðar þurftu smjör og rjómabú að hætta starfsemi þegar lækir þornuðu með öllu. Í Reykjavík þornaði lækurinn sem og flestir brunnar. Var því oft að flytja vatn um langann veg þá um sumarið, en í september tók loks að rigna rétt eins og nú.

Heimild: Veðurklúbburinn Andvari / Huginn 1907.

02.09.2012 20:10

Fallegustu garðarnir á Eyrarbakka 2012

Ekkert hefur frést af vali fallegasta garðsins á Eyrarbakka þetta sumarið, en nú er komið haust svo varla verður af því að fallegasti garðurinn verði heiðraður af bæjarfélaginu okkar þetta sumarið. En hér eru myndir af nokkrum fallegum görðum á Eyrarbakka þar sem hver eigandi um sig á heiður skilið.

Túngata 30

Eyrargata 36

Túngata 1

Háeyrarvellir 28

Búðarstígur 14a

Búðarstígur 1

29.08.2012 21:51

Ýmislegt smálegt

Staður. Húsið "Staður" stóð rétt við verslunarhúsin gömlu, þar sem samkomuhúsið "Staður" er nú, og hafði Ólafur faðir Sigurðar Óla alþingismanns reist það. Húsið "Staður" var síðar flutt til Selfoss. 

Eyrbekkingur nokkur segir svo frá: "Til skamms tíma var vindhani á turni kirkjunnar á Eyrarbakka. Var vindhaninn annað mesta stolt Eyrbekkinga á eftir "Húsinu". Illu heilli flutti svo hingað Snæfellingur af alkunnu  Axlarætt. Var þá vindrhaninn tekinn niður af kirkjuturninum og upp settur kross byggðarlaginu til sáluhjálpar. - Voru það slæm skipti á vindhönum".


Efnabóndi: Þorkell Jónsson skipasmiður á Gamla-Hrauni á Eyrarbakka bjó í Simbakoti á Eyrarbakka 1798-1802, á Stóru-Háeyri 1802-1812 og síðan á Gamla-Hrauni til dauðadags 28. des. 1820. Þorkell eignaðist 5 jarðir, Gamla-Hraun, Salthól, Syðsta-Kökk, Dvergasteina og Hárlaugsstaði í Holtum, var og allauðugur að lausafé, svo að hann var með efnuðustu bændum á þeim tímum. Hann var hreppstjóri um skeið með Jóni ríka í Móhúsum og fleiri trúnaðarstörf voru honum falin. Kona Þorkels var Valgerður Aradóttir frá Neistakoti.

Kindin: Jóhanna Sigríður Hannesdóttir frá Stóru-Sandvík í Flóa, f. 4.5. 1897, d. 26.12. 1971 og Ketill Finnbogi Sigurðsson frá Garði í Dýrafirði, f. 7.12. 1898, d. 19.7. 1959, sýsluskrifari, síðar bankafulltrúi.

Þau bjuggu í Suðurgötu á Eyrarbakka til skams tíma í kringum 1935. Jóhanna átti eina kind sem alltaf var kölluð "Kindin" og ekkert annað.

Boðaði komu rafmagnsaldar. Guðmundur Þorvaldsson bóndi á Bíldsfelli í Grafningi, virkjaði bæjarlækinn. Þar hlóð hann neðst í gilinu í hefðbundnum íslenskum byggingarstíl húskofa úr torfi og grjóti. Fór Guðmundur þar að ráðum Dana nokkurs, Rostgaard að nafni, sem einnig vildi selja honum efni í rafstöðina. Rafstöðin var svo gangsett í febrúar 1912, lýsti hann upp öll bæjarhúsin og auk þess útihús. Var það fyrsta bændabýlið sem rafvæddist á íslandi. 

Kartöflubransinn: Seint á sjöunda áratugnum ætluðu tveir ungir menn að gerast hinir stórtækustu kartöflubændur hér sunnanlands og létu plægja mikinn kartöflugarð á Eyrarbakka. Höfðu þeir keypt 50 tonn af útsæði sem öllu var potað niður. Svo var beðið uppskerunnar, en áætlanir gerðu ráð fyrir að upp úr garðinum fengjust 500 tonn af fyrsta flokks matarkartöflum sem selja mátti með góðum hagnaði í helstu matvöruverslunum á höfuðborgarsvæðinu. Þegar grös féllu þá um haustið var hafist handa við úppúrtektina en heldur reindist hún rýr uppskeran. Þegar allt var talið og vegið, skilaði garðurinn aðeins 40 tonnum af kartöflum.

22.08.2012 23:21

Dáðadrengir

SkallagrímurAð morgni 13.apríl 1926 reru 17 bátar af Eyrarbakka og Stokkseyri. Þegar á daginn leið gerði  landsynningsrok og brim svo mikið, að aðeins nokkrir bátar gátu  lent heima, (aðeins 5 bátar náðu höfn á Stokkseyri og 4 á Eyrarbakka) en hinir urðu að láta  fyrirberast úti á rúmsjó. Þegar heimamönnum þótti sýnt, að bátarnir gátu ekki náð landi var símað til stjórnarráðsins og það beðið að hlutast til um það, að varðskipið Fylla og önnur skip, sem til næðist væru beðin að koma bátunum til hjálpar. Var þá strax sent skeyti til allra skipa á þessu svæði og þau beðin að líta eftir bátunum. Strax um kvöldið voru fimm íslenskir togarar komnir á vettvang til hjálpar, þeir Skallagrímur, Belgaum, Hannes ráðherra, Earl Kitchener og Gyllir. Tók Gyllir einn bátinn "Trausta" og dróg hann til Reykjavíkur, en Skallagrímur bjargaði áhöfninni af "Öðlingi", bát frá Eyrarbakka (ÁR 148 vélbátur Árna Helgasonar í Akri). Liðaðist hann sundur og sökk, (skipsflakið rak á land við Grindavík) en skipverjar komu með Skallagrími til Reykjavíkur. Belgaum, Hannes ráðherra og Earl Kitchener fylgdu hinum 7 bátunum, sem eftir voru til Vestmannaeyja.

Sveinn Árnason fyrrum nágranni minn í Nýjabæ minntist eitt sinn á þennan atburð, en hann mun þá hafa verið 13 ára er faðir hans var með Öðling. Eftir barning allan daginn berandi ótta og kvíða í brjósti á lítilli bátskel í aftaka veðri handan við brimgarðinn, varð það þeim mikill léttir þegar þeir sáu togarann Skallagrím sér við hlið. En þó höfðu þeir aldrei orðið eins hissa og þakklátir þegar þeir þekktu manninn sem rétti fram höndina og kippti þeim um borð, en það reindist vera nágranni þeirra feðga, Sigurður Guðjónsson frá Litlu-Háeyri sem þá var háseti á Skallagrími, en átti síðar eftir að stýra því skipi farsællega öll heimstyrjaldarárin. Við annað tækifæri átti þessi frækni togaraskipstjóri eftir að fylgja þeim feðgum fyrir Reykjanesið, en þeir höfðu þá keypt bát frá Akranesi og lentu í miklum barningi á hemleið.

Heimild: Aldan 1926  

Mynd-Skallagrímur RE:http://www.mikes-place.connectfree.co.uk/icegal/skallagrimur.html

Eldri frásögn Brimið á Bakkanum: Hrakningar á miðunum

15.08.2012 23:02

Heiti vindstiga

Veðurklúbburinn Andvari

Eftirfarandi er heiti vindstiga samkv. gamla Beaufort kvarðanum.

5 vindstig eru 8-10 m/s (1 meter á sekúndu er 3,6 kílómetrar, 1,9 hnútar og 2,2 mílur á klukkustund)

 
 Vindstig íslenska
Beaufort
 FæreyskaDanska 
 0 Logn Logn             Stille
1 Andvari  Fleyr           Svag luftning
2 Kul  Lot              Svag brise
3 Gola Gul            Let brise
4 Kaldi  Andövsgul   Jævn brise
5 Stinningsgola Stívt andövsgul   Frisk brise
6 Stinningskaldi                                 Strúkur í vindi 

 Kuling
7 Allhvass vindur Hvassur vindur 

 Stiv kuling
8 Hvassviðri    Skrið 

  Haard kuling
9 Stormur     Stormur     

  Storm
10 Rok Hvassur stormur 

 Stork storm
11 Ofsaveður   Kolandi stormur 

Orkanagtig storm  
12 FárviðriÓdn   

 Orkan                                                                                                                                   

Heimild: Veðurklúbburinn Andvari Eyrarbakka

Flettingar í dag: 1286
Gestir í dag: 649
Flettingar í gær: 492
Gestir í gær: 129
Samtals flettingar: 204418
Samtals gestir: 26412
Tölur uppfærðar: 13.9.2024 23:47:48