Færslur: 2011 Janúar
06.01.2011 22:55
Helga í Regin og Oddur
Helga Magnúsdóttir talsímakona f. 2.10.1867 í Vatnsdal í Fljótshlíð og maður hennar Oddur gullsmiður Oddsonar hreppstjóra á Sámstöðum fluttu til Eyrarbakka og byggðu sér hús á flötunum skammt frá Merkisteini árið 1898 og var húsið 8 x 11 m á stærð, loftbyggt með skúr fyrir annari hlið og gafli, mjög vönduðum. Húsið brann til kaldra kola tæpu ári síðar (Um miðnætti 19. janúar 1899). Það vildi þó til happs að Þorgrímur í Réttinni, kunnur Eyrbekkingur, var á leið til skips. Varð hann eldsins var og vakti heimilisfólkið. Mátti ekki tæpara standa og tókst fjölskyldunni með naumindum að komast úr eldslogunum. Einungis sængurfötum af einu rúmi var bjargað. Skautbúningar, ættargripir fjölskyldunnar og allir innanstokksmunir brunnu með húsinu. Talið var að eldsupptök hefðu verið frá skari af kertaljósi sem notað var við mjaltir kýrinnar þá um kvöldið. Helga og Oddur bjuggu síðan í Túni, Regin og Ingólfi. Þau hjónin tóku að sér símstöðina á Eyrarbakka þegar hann var lagður 1909 og mun Helga einkum hafa sinnt talsímaþjónustunni, en Oddur sá um línulagnir, viðgerðir og framkvæmdir auk gull og silfursmíði. Í þá daga var síminn handvirkur, þannig að tengja þurfti hvert símtal á skiptiborði og gat það orðið ærin vinna. Börn þeirra Magnús og síðan Jórunn tóku við símstöðinni í fyllingu tímans. Helga lést 7. mars 1949 en Oddur 1938.
Um Helgu orti Björn Bjarnason í Grafarholti eftirfarandi:
"Undra tól er talsíminn
töframætti sleginn.
Heyrir gegnum helli sinn
hún Helga mín í Reginn."
("Merkisteinn" brann fyrir nokkrum árum. "Réttin" stóð nokkurn vegin þar sem Litla Hraun er nú.)
Heimild: Eyrarbakki.is-mbl.is-tímarit.is, Dagskrá 29.tbl 1899. Þjóðviljinn ungi 23.tbl.1899
04.01.2011 23:42
Bakkakonur- Ólöf í Simbakoti
Ólöf Gunnarsdóttir f. 1868 í Moldartungu (Marteinstungu í Holtum) var einsetukerling er bjó í Simbakoti. Hún þótti stór og stæðileg og varð fjörgömul. Hún flæktist um og bætti flíkur fyrir fólk út um sveitir í mörg ár, þar til hún þurfti að leita til læknis á Eyrarbakka og upp frá því vildi hún hvergi annarstaðar vera. Hún gerðist ráðskona í Kirkjubæ um skamma hríð en keypti síðan Simbakotið af ekkju einni er Bjarghildur hét og bjó hún þar í fjölda mörg ár og stundaði, hænsnabúskap og kartöflurækt, þar til hún flutti í Vinaminni, það fræga hús sem nú var eitt minnsta og hrörlegasta timburhúsið á Bakkanum, þegar henni var gert að flytja þangað árið 1950, því til stóð að reisa samkomuhús og skóla á Simbakotslóðinni, en aldrei varð þó úr þeim framkvæmdum á þessum stað, annað en nokkuð stór hola. Hænsnabúskap hennar lauk þegar minnkur komst í búið sem enn var í uppistandandi baðstofunni í Simbakoti, og drap þær flestar, en hún hafði þá átt 20 verpandi hænur. Þá var Ólöf á níræðis aldri, en hún dó 1970 þá 102 ára. Í hjáverkum spann hún þráð og prjónaði og bætti flíkur á börn. Hafði hún af þessu lífsiðurværi sitt þar til hún fluttist á elliheimili í Hveragerði.
Heimild: Guðmundur Daníelsson-Þjóð í Önn 1965
Í Vinaminni bjuggu frægir menn, eins og Vilhjálmur S Vilhjálmsson rithöfundur og Hannes á Horninu kallaður. Sigurður Gíslason trésmiður og fleiri mætir menn og konur.
04.01.2011 18:02
Bálhvasst og kalt
04.01.2011 00:21
Bakkakonur-Ingileif
Ingileif Eyjólfsdóttir f. 15.10. 1885 kom á Bakkann árið 1907 er hún gerðist bústýra hjá Ágústínusi vagnstjóra (Kallaður Ágúst) Daníelssyni í Steinskoti sem þá var hjáleiga frá Háeyri í tíð Guðmundar Ísleifssonar. Þau giftust síðar. Hún segir svo frá flóðinu mikla 1925:
Í febrúar 1925 gerði feykilega hafátt og varð svo mikið flóð að sjórinn gekk óbrotinn inn í Hópið og upp á glugga í Steinskoti og allt í kríngum bæinn. Það braut á bænum eins og skeri í hafinu, og svo mikið var sædrifið að ekki sást til barnaskólanns. Stórgrýtið úr sjógarðinum dreifðist um öll tún og girðingar eiðilögðust. Símastaur sem lá suður í kampi flaut upp í hraun. Um þetta orti einn drengur í barnaskólanum vísu sem er svona:
Nú er dapurt drengjum hjá,
dimmt að vaka sjónum á.
Nú er hríðin næsta dimm
1925.
Heimild: Guðmundur Daníelsson- Þjóð í önn 1965
02.01.2011 17:16
Bakkakonur-Eugenia
Eugenia Jakobína Nielsen var fædd 2 nóv. 1850, kona P. Nielsen's verslunarstjóra Lefooli-versl unarinnar á Eyrarbakka og mikill skörungur. Hún var dóttir Guðmundar Thorgrímsen og Sylvíu konu hans. Eugenia beitti sér mög fyrir bættu menningar- og félagsstarfi á Eyrarbakka. Hún var ein af stofnendum Kvenfélags Eyrarbakka og formaður þess um 25 ára skeið. Kvenfélagið er eitt elsta kvenfélag hér á landi. Hún hafði einnig sérstakan áhuga á að sjúkrahús yrðir byggt fyrir Sunnlendinga.
Hér er lítil saga sem Eguenia sagði stundum samferðamönnum sínum:
Þá er Eugenia, dóttir Thorgrímsens verslunarstjóra á Eyrarbakka, var barn að aldri, datt hún einu sinni ofan úr stiga niður á gólf. Hún meiddist samt ekkert. Tík, sem foreldrar hennar áttu, lá undir stiganum og lenti barnið á henni. Tíkin lærhrotnaði af högginu, sem hún fékk, er barnið datt á hana. Var tíkin síðan hölt alla æfi. Varð samt gömul. Þá er hún var orðin lasburða af elli, var það eitt kvöld, að Thorgrimsen sagði við konu sína: "Tíkin er ekki fær um að lifa lengur. Það má til með að fara að lóga henni". Frúin sagðist vilja, að hún fengi að lifa meðan hún gæti, þar eð hún hefði orðið barninu þeirra til lífs og liðið svo mikið fyrir það. Tíkin hafði legið undir stól á meðan og var ekki tekið eflir henni. Nú kom hún alt í einu fram, skreið að hnjám frúarinnar, og lagði trýnið í kjöltu hennar með álakanlegum blíðulátum og þakklætið skein úr augum hennar. Það var auðséð, að hún hafði skilið samtalið. - Hún fékk að lifa á méðan hún gat.
Heimild: Brynjúlfur Jónsson- Dýravinurinn 14.tbl.1911
Sjá einnig Guðmanda Nielsen-Guðmundubúð
01.01.2011 20:41
Nýtt ár gengið í garð
Gamlársbrenna var haldin á Eyrarbakka eins og venja er til, þó sú skemtan sé ekki lengur í boði barna og unglinga, eins og tíðkaðist á seinustu öld. Nú eru það bæjarstarfsmenn sem sjá um það fyrirtæki. Nokkur fjöldi fólks horfði á bálið brenna burt anda ársins 2010.
Úr lúðri kom lagið "Nú er árið liðið í aldanna skaut" en söngurinn var mun daufari en síðast. Kanski var það bara vindurinn sem bar í burtu fagrar söngraddir út í svörtuloftin, eða kanski að árið hafi varla verið þess vert að hljóta glaðlegar kveðjur okkar mannanna.
Flugeldaskothríð var líkt því eins og um síðustu áramót, en oft hefur þó meira púður verið sprengt á Bakkanum en þessi árin.
Það verður örugglega margt skrifað í sandinn á nýja árinu, þó ekki ekki sé brimið alla daga, þá er ýmislegt ósagt enn á þessum síðum og mun gamalli tíð verða minst sem fyrr og sjálfsagt mun verða haft auga með veðri og vindum og öðru því sem reka kann á fjörurnar.
- 1
- 2