Flokkur: Umræðan.
25.06.2007 12:34
Getum við barist við hitann?
CO2 vandinn.
Talsvert hefur verið rætt um loftslagshlýnun undanfarin ár og sýnist sitt hverjum um orsakir þess. Flestir vísindamenn eru sammála um að hlýnun loftslags sé af mannavöldum, þ.e. aukin útblástur CO2 sem veldur svokölluðum gróðurhúsaáhrifum. Aðrir halda því fram að aukin virkni sólar,eða náttúruleg sveifla jarðar um braut sólar sé orsökin fyrir hlýnun og vissulega er hægt að sýna fram á að hlýskeið og ísladir hafi komið og farið án þess að maðurinn hafi komið þar nærri einhverntíman í fyrndini og skemst er að minnast litlu ísaldar 1300-1700.
Er kolefnisjöfnun lausnin?
En hlýnunin er staðreind samkvæmt öllum mæligögnum en hinsvegar afar óljóst hversu lengi hlýnunin komi til með að vara og hvenær hún nær hámarki. Ómögulegt að spá um hvort hægt sé að sporna við þessum breytingum þó viðleitni sé vissulega til þess meðal flestra þjóða með því að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Við erum jafnvel vakin upp við það að nú þurfum við að kolefnisjafna bílinn okkar og ef til vill verðum við innan skams farin að kolefnisjafna útigrillið,börnin,hundinn og köttin og okkur sjálf. Þetta getur hjálpað til við að kæla heiminn á meðan landrými fyrir skógrækt er nægjanlegt.Einn stæðsti CO2 útblástursgjafinn er flugið og túrisminn og óvíst að flatarmál Íslands dugi fyrir þann skóg sem þyrfti til að kolefnisjafna þessa atvinnugrein. Ef við fengum til baka öll þau tré sem væri búið að höggva í regnskógum S-Ameríku gætu horfurnar verið betri.
14°meðalhiti í júní?
Hin neikvæðu áhrifa hlýnunar er þegar farið að gæta hér á landi þó aðeins sé um tæpa 1° meðaltalshlýnun að ræða á síðustu 50 árum en muni líklega hækka um 1,8-4°C til loka aldarinnar.Við sjáum jökla hörfa með tilheyrandi uppblæstri sem skyggir á sólu og landeyðingu eins og gerst hefur að undanförnu í hvössum vindi. Hlýnun hafsins í kjölfar loftslagshlýnunar hefur slæm áhrif á gengd fiskistofna og þar afleiðandi á fuglalíf. Sandsíli fæða margra fiska og fugla er t.d. horfið úti fyrir suðurströndinni með skelfilegum afleiðingum fyrir þær tegundir sem lifa á því. Smám saman mun sjávarborð hækka vegna hlýnunar sjávarins og bráðnunar jökla, einkum Grænlandsjökuls með vaxandi flóðahættu og landrofi. Talið er að sjávarborð hækki um 28-43 sentimetra á öldinni. Aukin uppgufun sjávar leiðir til aukningar skýjafars sem hefur þær afleiðingar að veturinn verður hlýrri fyrir bragðið þar sem varmatap verður minna en sumrin aftur svalari þar sem skýin draga úr inngeislun sólar.Þá mun úrkoma í formi rigningar aukast á sumum svæðum,einkum á norðanverðu Atlantshafi.
Stormar eða stillur?
Sumir spá verri veðrum, stormum og fellibylum í kjölfar hlýnunar en það er raunar ekkert sem staðfestir að svo muni verða,líklegra er að hitabylgjur og þurkar verði helsta vandamálið sunnar í álfuni. Helsta áhyggjuefni Íslendinga væri hvaða áhrif hlýnunin hefur á lífríkið, fiskistofna í hafinu umhverfis landið og í ám og vötnum, á fuglalíf og fæðukeðjuna þar sem ýmsir hlekkir geta auðveldlega brostið eða jafnvel nýir komið inn. Hvaða áhrif hefur hlýnunin á gróðurfar.t.d. þörunga og vatnagróður? Mun súrnun hafsins valda þörunga og fiskidauða í stórum stíl? Mun gróðurfar breytast á hálendinu? Munu svartir sandar verða að grænum engjum innan tíðar? Framtíðin býður upp á óþrjótandi ransóknarverkefni fyrir fræðimenn, sem munu gera okkur kleift að búa okkur undir óvissa framtíð.
Loftslagsvin
Norður-Atlantshafið er mun hlýrra en önnur svæði á sömu breiddargráðum, vegna innstreymis hlýrra hafstrauma norður á bóginn. Hlýr yfirborðssjór streymir norður, kólnar síðan og sekkur til botns á hafsvæðinu norðan Íslands og austan við Grænland; þessi kaldi djúpsjór flæðir síðan suður á bóginn eftir botni Atlantshafsins. Þetta kerfi í heild er nefnt "Meridional Overturning Circulation" (MOC) á meðal fræðimanna, en meðal þátta þess eru Golf-straumurinn sem streymir norður og botnstraumar sem flæða í suður. Þetta kerfi er viðkvæmt fyrir loftslagsbreytingum. Menn hafa velt fyrir sér þeirri spurningu hvað gerist þegar aukin ferskvatnslosun vegna bráðnunar jökla leiðir út í þetta kerfi? Mun kerfið þá stöðvast?
MOC-kerfið vaktað
Núverandi loftslag norðvestur Evrópu myndi umbyltast ef MOC-kerfið stöðvaðist. það er talið að það hafi gerst áður á forsögulegum tíma og valdið mikilli kólnun á þessu svæði, jafnvel ísöld. Líkan á vegum Hadley-miðstöðvarinnar í Bretlandi bendir til þess að slík röskun myndi valda 3-5°C kólnun við norðvestur-Atlantshaf.
Haffræðirannsóknir við Ísland sýna þó sterkt innstreymi hlýs Atlantssjávar úr suðri, með merkjanlegri aukningu á hitastigi og seltu frá 1996 svo ólíklegt að einhver bráð hætta sé á ferðum á kólnun en aftur á móti eru áhrif hlýnandi hafstrauma vandamál nútímans.Ljóst er að bráðnauðsynlegt er að vakta þessi hafsvæði stöðugt á næstu árum.
21.06.2007 12:16
Hvalreki mikil búbót fyrir Stokkseyringa?
Áður fyrr var hvalreki mikil búbót fyrir þá sem höfðu aðgang að slíkum reka,en happafengur af þessu tagi var hinsvegar tiltölulega sjaldgæfur þegar hvalveiðar voru með mestum blóma, en á síðustu árum hefur orðið vart hvalreka í vaxandi mæli, bæði sunnan lands og norðan.
Nú til dags er hvalreki hið mesta óhapp því landeiganda er gert að sjá um að fjarlægja og urða skepnuna, en ef til vill gætu Stokkseyringar gert sér mat úr þessum búrhval sem rak þar á land á dögunum. Úr hvalspikinu gætu þeir unnið lýsi og tappað á flöskur, selt það svo aðkomumönnum sem heilsusamlegan töfradrykk (Stokkseyrar elíxer). Kjötið gætu þeir reykt og saltað og selt japönskum ferðamönnum eða lagt í súr og notað í desert á næsta þorrablóti. Grindina væri síðan hægt að stilla upp á væntanlegu skrímslasafni á Stokkseyri enda voru hvalir taldir til sjóskrímsla í fyrndinni.
16.06.2007 00:10
Hagnast á hlýnun!
Það er ekki alveg samkvæmt ritgerð Al Gore's, að hlýnun jarðar hafi mögulega nokkra kosti.
Það gæti nú samt verið bærilegra að búa á norðlægum slóðum svo sem á Íslandi í framtíðinni ef hlýnunin heldur áfram sem horfir. Til dæmis yrði nánast óþarfi að hafa áhyggjur af því að snjótittlingar hafi ekki nóg að borða yfir blá veturinn. Nytjaskógrækt gæti orðið arðbær atvinnugrein hér á landi og landbúnaðarhéruðin munu blómstra í gróskumikilli akuryrkju út við heimskautsbaug, þá gæti Akureyri haft sitt nafn með rentu.
Kostnaður við húshitun mun minka jafnt og þétt og snjómokstur gæti heyrt sögunni til eftir nokkur ár og við íslendingar getum hætt að nota nagladekk og sparað okkur og þjóðarbúinu stórfé og um leið dregið úr svifriksmengun.
Flutningaskip geta bráðum siglt skemri leið milli Atlantshafs og Kyrrahafs og sparað tíma, peninga og eldsneyti öllum til hagsbóta og dregið þannig úr mengun. Á Íslandi sem yrði þá í alfaraleið væri hægt að setja á fót risastóra miðlunarhöfn fyrir vörur sem mundi skapa mikla atvinnu.
Það væri hinsvegar verra ef stjórnmálamönnum dytti í hug að hirða þennan hagnað almennings með einhverskonar hlýnunarsköttum.
07.06.2007 21:07
Fjallasperringur og önnur fyrirbæri.
Einhverju sinni hafði óþurkatíð gengið um lágsveitir sunnanlands og kom þaðan einn bóndi út á Bakka með ull sína sem ekki var sem þurrust. Nielsen gamli hjá Lefolii verslun kemur þar að og skoðar ullina,vegur hana og metur en líst ekki nógu vel á. Hann segir því við bónda " Hver í helvide, kan du ikke thurka dína ull í fjallasperr sem Olaf í Selslæk?"
"Fjallasperringur" hét algengt veðurfyrirbæri í uppsveitum Rángárvalla, Á vorum og sumrum, fram til haustnátta, mynda austanvindarnir, fyrir atbeina jöklanna, ýmist stórfellt regn eða helliskúrir, sem steypast vestur yfir allt Suðurlandsundirlendið að norðanverðu, en ná þó sjaldnast ofar en upp á Rangárvöllum, á móts við Tindafjallajökul. Norður af Heklu er þá aftur á móti norðlægari vindstaða, ýmist með þeyvindum eða þræsum á vorum, þurrviðrum á sumrum og frostum á vetrum. Önnur fyrirbæri af sama toga nefnist "Hornriði" þ.e. sterkviðrisstrengurinn og dembuskúrirnar, niður við sjávarströndina. Því var nefnt í tengslum við sjólagið, "hornriðaalda", "hornriðabrim", og "hornriðasjór".í illmúruðum hornriða og harðindatíð á vetrum renna afarháar kviköldur og hvítfyssandi fallsjóir undan sterkviðrinu á vesturleið til djúpanna og valda ógurlegu brimi við suðurströnd landsins, einkum í Eyrarbakkabugðunni. Eru kvikur þessar nefndar harðindakvikur, enda jafnan fyrirboði mestu illtýruharðinda, og brimið, sem undan þeim rennur, er kallað hornriðasjór eða harðinda-brim. "Austantórur" þ.e. austan skúraveður en þó bjart yfir austurfjöllum.
12.04.2007 11:45
Mikill meirihluti andvígur virkjunum í Þjórsá.
Úrtakið var 800 manns og svarhlutfallið 65%.
Ólíkt öðrum vatnsaflsvirkjunum sem Landsvirkjun hefur byggt þá eru fyrirhugaðar virkjanir í Þjórsá staðsettar í byggð. Af þessu leiðir að virkjunarframkvæmdir hafa meiri áhrif á fornleifar en vatnsaflsvirkjanir sem áður hafa verið byggðar.
það eru t.d.gamlar rústir við bæjarstæði Akbrautar og gamlar rústir í landi Þjótanda sem Landsvirkjun er um þessar mundir að festa kaup á. Hluti þessara fornminja mun fara undir vatn ef af virkjun verður.
Í Þjórsá eru fyrirhugaðar þrjár virkjanir; Hvammsvirkjun, Holtavirkjun og Urriðafossvirkjun.Með Urriðafossvirkjun mun þessi fallegi foss hverfa sjónum um allan aldur og fækkar því perlum þessa lands um eina. Nú stendur yfir útboð á hönnun virkjananna, einnig eru í gangi samningaviðræður við ábúendur og landeigendur á áhrifasvæði virkjananna.
Það er ljóst að þessum virkjunum er ekki sérstaklega ætlað að afla Sunnlendingum orku til iðnaðaruppbyggingar í héraðinu og má því segja að Sunnlendingar séu að missa úr hendi framtíðarmöguleika á að nýta vatnsföllin í egin þágu og það ætti að vera Sunnlendingum umhugsunarefni.Upphaflega var ráðgert að Alcan keypti rafmagnið frá þessum fyrirhuguðu virkjunum en þar sem þau mál eru nú út af boðinu eftir að Hafnfyrðingar höfnuðu skipulagstillögum um stækkað álver og því má reikna með að Landsvirkjun leiti annara kaupenda. Álgarðar í Þorlákshöfn hafa þó verið nefndir í þessu sambandi en einnig að Alcan fari aðrar leiðir til aukinnar framleiðslugetu.
Það má geta þess að Skagfyrðingar setja það sem skilyrði fyrir virkjun í Skagafyrði að að orkan verði nýtt heima í héraði.
10.04.2007 13:35
Rætist draumurinn?
Eins og kunnugt er lét kaupfélag Árnesinga rífa hús dönsku verslunarinnar á Eyrarbakka árið 1950 og af og til hafa komið fram hugmyndir um endurbyggingu þeirra frá þeim tíma. Menningarnefnd Sveitarfélagsins Árborgar styrkti verkefnið af myndarskap á sl. ári.
það væri óneitanlega þorpinu sem og allri ferðaþjónustu í Flóanum mikil lyftistöng ef þessi góða hugmynd verður að veruleika. Þarna gæti risið á ný táknmynd um verslunarsögu Íslendinga sem glataðist illilega þegar efniviður þessa mikla verslunarhúss brann í Þorlákshöfn, en þangað hafði efnið verið flutt á sínum tíma og byggð úr því saltfiskverkunarhús.
Fréttin í heild.
29.03.2007 10:25
Hin græna stóriðja.
það er undarlegt að maður skuli hvergi rekast á skoðanir sunnlennskra stjórnmálamanna á verðlagningu raforku til hinnar Sunnlensku stóriðju sem er grænmetisiðnaðurinn. Hversvegna sitja græmetisframleiðendur ekki við sama borð og álverin í þessum efnum? Íslenskt grænmeti er sagt betra að gæðum en annarstaðar í heiminum og ætti góða möguleika á að verða eftirsótt útflutningsvara ef framleiðslukostnaður væri samkeppnisfær við erlenda framleiðslu. Forsenda þess hlýtur að vera ódýrari raforka!
það er í hæsta máta óeðlilegt í þessu ljósi að virkja sunnlensk vatnsföll til að efla atvinnuveg í öðrum landshlutum meðan hin sunnlensk héruð hljóta skarðan hlut frá borði, en ættu öllu heldur að njóta ávaxta egin vatnsfalla.
Stjórnmálamenn okkar sem virðast hafa mestan áhuga á að tjá skoðanir sínar á klámráðstefnum og bjór í búðum ættu nú að snúa sér að alvörumálum eins og t.d. þessu.
05.02.2007 13:03
Ofhitnunin
Nýjasta loftlagsskýrsla alþjóðanefndar sérfræðinga um loftslagsbreytingar segja yfirgnæfandi líkur á því að bruni jarðefnaeldsneytis undanfarin 250 ár, fyrst kola, síðan olíu, hafi losað svo mikið koldíoxíð og aðrar gróðurhúslofttegundir út í andrúmsloft jarðar að það ógni lífríkinu. Vegna þessarar losunar hækki hiti hraðar en nokkurn tíma áður í 650.000 ár. Í skýrslunni er því meðal annars spáð að sjávarborð hækki um allt að 58 sentímetra á þessari öld vegna bráðnun jökla og hitnun sjávar.
Ströndin á Eyrarbakka og Stokkseyri mun þó þola þessa sjávarborðshækkun bærilega eins og sjóvörnum er nú háttað, en hinsvegar mun vandinn aukast eftir því sem austar dregur með suðurströndinni og líklegast er að landeyðing af völdum vaxandi sjávargangs verði hvað mest í Mýrdalnum. Einnig er höfuðborgarsvæðið í mikilli hættu af völdum hækandi sjávarborðs ef þessar spár ganga eftir, því þar er land auk þess að síga, en þar er trúlega þungi bygginga og mannvirkja á svæðinu meðvirkur þáttur.Vaxandi sjávarhæð mun auk þess ekki hjálpa til með að létta á berggrunni höfuðborgarsvæðisinns og getur maður því gert úr því skóna að Örfisey muni færast á kaf og Viðey yrði að gróðurlausu skeri í framtíðinni. Seltjarnarnesið þyrfti síðan að sæta verulegri ágjöf og sjávarflóð gætu staðið byggð þar fyrir þrifum í lok þessarar aldar ef svartsýnustu spár munu standast og ekkert yrði að gert til að stöðva þróun mála.
Tíðin.
Nú hefur kólnað á nýjan leik og dálítil föl yfir landi.
29.01.2007 22:00
Sleifarlagi mótmælt.
Eyrbekkingar eru aldir við að taka til hendinni þegar mikið liggur við og kunna því egi við leti og sleifargang þegar þess gerist þörf að taka hendur úr vösum og bretta upp ermar og því brugðu kennarar og starfsfólk í barnaskólanum á Eyrarbakka á það ráð að senda áttatíu börn í efstu bekkjum skólans heim til sín um tíuleytið í morgun til þess að mótmæla því sem þeir kalla sleifarlag bæjaryfirvalda við framkvæmdir á skólalóðinni á Eyrarbakka.
Nánar um þetta: www.stokkseyri.is
22.01.2007 11:20
Íbúaöryggi!
Fyrir skömmu gerðist það í nágrana byggðalaginu vestan ósa um miðja nótt að misindisfólk, þjófar og brennuvargar gerðu innbrot og kveiktu í húsi einu þar í bæ á meðan íbúðareigandinn var í útróðri. Á meðan eldibrandur gekk um hús var fólk í fasta svefni í næstu íbúð og litlu mátti muna að þar færi illa.
Áræðanlegar heimildir hafa borist fyrir því að þessir víðsjárverðu menn sem lagana verðir hafa nú handsamað hafi haft undir höndum lista með nöfnum fólks og heimilisfangi þar sem til stóð að gera innbrot á meðan íbúðareigendur eru fjarverandi og hefur því mikil vá staðið fyrir dyrum hefði ekki svo vel gengið að handsama þessa glæpamenn sem nú vonandi fá dóm við hæfi.
En sú spurning vaknar hversu örugg erum við sem búum í hinum dreyfðu byggðum landsinns þar sem lögregan er jafn sjaldséð og hvítir hrafnar? Það er einmitt þetta ástand sem misindisfólk notfærir sér að næturþeli og slýku fólki virðist fara fjölgandi hér sunnan lands, líklega vegna aukins öryggiseftirlits á höfuðborgarsvæðinu.
Er þá nokkru eftir að bíða með að taka upp þá háttu hér sem skilar árangri með að halda glæpalýðnum frá og auka sem kostur er lögreglu og öryggiseftirlit með öllum tiltækum ráðum. Við hljótum að þurfa að fá öryggismyndavélar á mikilvægum stöðum eins og sýnt og sannast hafi í Reykjavík margsinnis að undanförnu. það þarf aureitis að taka upp nágranaeftirlit sem mögulegt er til að sporna við framgangi glæpagengja í byggðalögunum hér austan fjalls sem og annars staðar. Ef við viljum áfram búa við friðsæld í sveitinni þá eru ráðstafanir orðnar nauðsynlegar til að tryggja öryggi íbúanna.
Tíðin.
Helgarveðrið var fallegt og bjart, fönn yfir og kalt.
04.08.2006 09:40
Ísraelsmenn spila á sömu nótur og Nasistar Hitlers!
Það virðist lítill munur á aðgerðum Ísraelsmanna gagnvart nágrönum sínum, Líbönum og Palenstínumönnum og Nasistum Hitlers í upphafi seinniheimstyrjaldarinnar. Miskunarleysið er algjört gagnvart óbreyttum borgurum og börn eru meðal flestra sem látist hafa í árásum Ísraelsmanna að undanförnu. Nú hafa 994 látið lífið í átökunum og fórnarlömbunum fjölgar dag frá degi.
Eina stund eru verkamenn að tína ávexti í körfur sínar á akrinum, nokkru síðar verður akurinn litaður blóði verkamannana eftir Ísraelska sprengjuárás! Aðra stund eru börn að leik í húsagarði, augnabliki síðar eru veggir húsanna litaðir blóði barnanna eftir sprengjuárás Ísraelsmannanna. Tilkynning frá Ísraelskri herstöð segir að tveimur bækistöðvum Hisbolla skæruliða hafi verið grandað!
Það versta er að horfa uppá að alþjóðasamfélagið er algjörlega stikkfrí og hikandi við að taka á málinu,en á meðan er saklausu fólki og smábörnum slátrað af Ísraelsmönnum.
Video-reportage http://www.hrw.org/ time http://hrw.org/campaigns/israel_lebanon/multimedia/
03.08.2006 12:50
Má mótmæla eða ekki?
Árið 2004 ofsóttu Íslensk lögregluyfirvöld Falun Dafa þegar þau mótmæltu heimsókn leiðtoga Kína til Íslands.
Það er sagt að Ísland sé svo frjálst að menn geti mótmælt því sem þeir vilja eins lengi og þeir nenna! Velti því bara fyrir mér hvers vegna lögregluyfirvöld séu þá að abbast upp á mótmælendur kárahnjúkavirkjunar?
http://www.savingiceland.org/islenska?PHPSESSID=ec2a7e79
http://www.logreglan.is/displayer.asp?cat_id=169&module_id=220&element_id=7686
09.04.2006 12:14
Nýr skóli vænlegur kostur!
Á morgun mánudaginn 10 apríl verður opin kynningarfundur um framtíðarskipan húsnæðismála Barnaskólans á Eyrarbakka og Stokkseyri (BES) haldinn að Stað á Eyrarbakka og hefst kl.18.
Meðal hugmynda sem komið hafa fram um húsnæðismál BES er að byggja upp skólana á báðum stöðum. Annar kostur hefur verið nefndur sem er að byggja nýjan skóla á milli þorpanna og tel ég þann kost mun vænlegri til framtíðar litið. Fyrst og fremst vegna þess að þá gefst tækifæri til að byggja heilstæðan skóla með nútíma þarfir nemenda og starfsfólks í huga og mikla möguleika til framtíðar uppbyggingar skólamála við ströndina.
Nýr skóli gæti risið þar sem bærinn Borg stóð áður og gæti verið ríkur þáttur í því að tengja bygðirnar saman og efla ströndina sem eina heild. Kosturinn við að byggja nýjan skóla er einnig sá að ekkert rask þarf að vera á skólastarfinu á meðan framkvæmdir eru við skólann sem óhjákvæmilegt væri ef saumað yrði við núverandi skólahúsnæði.
Félags og menningarmiðstöð.
Ef nýr skóli yrði byggður mætti nýta gömlu skólana sem félags og menningarmiðstöðvar. Þar gætu eldri borgarar fengið inni með sitt starf. Bókasöfnin gætu verið staðsett þar sem og þjónustuskrifstofa Árborgar. Það mætti setja upp heita potta og útilaug við húsnæðið á Eyrarbakka sem gæti orðið mikil liftistöng fyrir íbúana og ferðaþjónustu á svæðinu. Heilsugæslan gæti einnig verið staðsett þar enda mun heppilegri aðstaða en á núverandi stað.
Þegar á allt er litið tel ég að ný skólabygging myndi með þessu hætti efla bæði þorpin og um leið allt Árborgarsvæðið. Í of langan tíma hefur uppbygging sveitarfélagsinns einvörðungu miðast við byggðarkjarnann á Selfossi og því löngu orðið tímabært að horfa til uppbyggingar strandbyggðanna.