24.08.2019 23:09
Þegar iðnbyltingin barst til Eyrarbakka
Tóvinna er elsta iðngrein sem stunduð var á Bakkanum og fór sú vinna
að miklu leiti fram í dönsku verslunarhúsunum í lok 19. aldar og fram á annann áratug 20. aldar. Tóvinna var einig mikið
stunduð til sveita og voru unnar bæði voðir og prjónles. Prjónles skiptist í
duggarales og smáles (smáband). Smáband og annað prjónles var verslunarvara.
Snældustokkar og rokkar voru algengir og til á flestum bæjum í lok 19 aldar. [Upphaflega var mest spunnið á halasnældu en
hjólrokkar tóku ekki að berast til landsins fyrr en á miðri 18. öld og fram
yfir miðja 20. öld tíðkaðist að nota halasnældur meðfram til að tvinna.] Vefstólar
voru hinsvegar sjaldgæfari en þó munu þeir hafa verið notaðir við tóvinnu á
Eyrarbakka. Snældudustokkar og rokkar voru yfirleitt íslensk smíði, en vefstólarnir
erlendir þó dæmi séu um íslenska vefstóla. Um miðja nítjándu öld höfðu
vefstólar útrýmt gömlu kljásteinsvefstöðunum, en þeir stóðu lóðrétt með
steinaröð neðst. Helstu framleiðsluvörurnar voru vaðmál og voðir, en einnig peysur, föðurland, sokkar,
húfur og vettlingar sem konur framleiddu heima. Mikilvægt var að ullin væri vel þveginn fyrir vélarnar og
sem dæmi var ull frá Bitru í Flóa höfð til sýnis á Eyrarbakka vorið 1916 sem all
vel þvegin ull.