12.01.2011 22:22
Hraungerðismæðgur
Pálína Pálssdóttir í Hraungerði var fædd 9. maí 1891 að Háakoti í Fljótshlíð, en hún ól allan sinn aldur á Eyrarbakka. Faðir Pálínu, Páll Guðmundsson frá Strönd í Meðallandssveit, vertíðarmaður á Eyrarbakka dó af lungnabólgu áður en hún fæddist og ólst hún upp hjá móður sinni Þorgerði Halldórsdóttir frá Rauðnefsstöðum í Rangárvallasýslu og ömmu sinni sem þá var ekkja. Þær mæðgur, Ingveldur móðir Þorgerðar og Pálína fluttu sig til Eyrarbakka og voru þær jafnan kallaðar Hraungerðismæðgur. Pálína vann í mörg ár í "Húsinu" á Eyrarbakka, en það þótti góður skóli fyrir ungar stúlkur að ráðast þangað. Þær mæðgur Þorgerður og Pálína sáu um kirkjuna í mörg ár, og var þar ekki kastað til höndum. Pálína giftist árið 1913 ekkjumanni, Guðmundi Ebenesersyni skósmið, en ekki varð þeim barna auðið. Pálina var mikil söng og félagsmálakona. Hún gaf sig einnig að pólitík og var á hægri væng litrófsinns. Guðlaugur Pálsson kaupmaður ólst upp hjá þeim mæðgum í Hraungerði, en hann var sonarsonur Ingveldar.
Eitt sumar, er þær mæðgur voru í kaupavinnu, Þorgerður með dóttur sína á einum stað, en amman á öðrum, brann litla húsið sem þær leigðu á Bakkanum. Þar misstu þær hvert tangur og tetur, sem þær áttu, utan ígangsklæða í kaupavinnunni. Allt var þá ein öskuhrúga þegar þær komu aftur heim. Þar brunnu þrír skautbúningar með silfurbeltum, koffrum og dýrri handavinnu, arfur frá ríkari formæðrum. Enginn maður gaf þeim neitt, engin samskot voru höfð af efnaðra fólki eins og annars var venja á Bakkanum, þegar heldra fólk átti í hlut. Ef til vill varð sá atburður til að móta Pálinu sem öfluga félagsmálakonu, bæði á andlegum sem og pólitískum vettvangi.
Heimild: Morgunblaðið , 218. tbl.1983 - http://brim.123.is/blog/record/433319/ - www.eyrarbakki.is