14.07.2006 16:05
Hvað er að gerast í hafinu?
Sandsíli getur orðið 20 cm langt fullvaxið
Að undanförnu hefur borið á alvarlegum fæðuskorti hjá ýmsum fuglategundum sem lifa á Sandsíli. Menn merkja það á því að kríu farnast illa með varp og svo er einnig um ýmsa sjófugla svo sem svartfugl og máfa. Máfarnir hrekjast upp á land í ætisleit,en það er erfiðara hjá kríunni þar sem hún er sérhæfð sílaveiðari. Við höfum einnig heirt sögur af horuðum Þorski og Ýsu sem virðast líða fyrir fæðuskort. Hvað varð um Sandsílið?
Á síðustu áratugum hafa íslendingar veitt í stórum stíl æti annara nytjafiska,svo sem loðnu og úthafsrækju. Nú er svo komið að loðna finnst varla og úthafsrækjan á undanhaldi og íslendingar því snúið sér í auknum mæli að kolmunnaveiðum sem einnig er æti annara fiska. Nýtjafiskurinn Þorskur,Ýsa og Ufsi sem og margar aðrar tegundir hljóta að hafa gengið á Sandsílið í staðinn og e.t.v. gert útaf við stofninn. En líklegra er þó að Norðmenn hafi gert útaf við Sandsílið með ofveiðum á stofninum á undangengnum árum. Mælingar fiskifræðinga Evrópusambandsinns hafa staðfest að 2004 árgangurinn af Sandsíli brást gjörsamlega.
Aðrar kenningar eru um að hitnun í hafinu sé um að kenna, en þar merkja menn aukinn hita við bráðnun heimskautaís og tölur frá mælingum Hafró staðfesta nokkra hlýnun frá árinu 2000 (Sjávarhitamælingar við strendur Íslands) e.tv. er það meðvirkandi þáttur í minkandi æti þar sem hrygning smáfiska kann að hafa misfarist.
Gatið í osonlaginu kann örugglega að hafa neikvæð áhrif á lífríkið þar sem útfjólumbláir geislar sólarinnar geta eitt svifdýrum sem er aðal fæða smáfiska. Svo má ekki undanskilja geislavirkan úrgang frá kjarnorkustöðinni í Shellafield á Skotlandi sem lengi hefur dælt þessum hættulega úrgangi í hafið og hafstraumar bera á norðlægar slóðir.
Þegar allt þetta kemur saman er ekki erfitt að ímynda sér árhifin á lífrikið sem spannar allt Norður Atlantshafið. Ef einn hlekkur í fæðukjeðjunni er brostinn þá hefur það hrikalegar afleiðingar á allar tegundir þar fyrir ofan.