Fyrstu mánuði ársins var allt með líku sniði á Bakkanum og á árunum á undan. Íbúum hafði fjölgað lítilega, eða um 22 frá fyrra ári og voru nú 575. Menn höfðu takmarkaðar áhyggjur af styrjöldinni í Evrópu, nema þá að því er sneri að aðfluttningi og reynt var að bregðast við hugsanlegri innflutningsteppu, einkum á eldsneyti til upphitunar. Þann 10 maí, bárust hingað fyrstu fregnir um að breskur her hefði gengið á land í Reykjavík fyrr um nóttina. Í útvarpinu ríkti djúp þögn og símasambandslaust var við bæinn, enda bretarnir búnir að banna útvarpssendingar og símtöl um stundar sakir.  Þorpsbúar urðu þess fljótt áskynja að breskir hermenn væru hingað komnir, því strax þann 10. maí kom hópur hermanna að Kaldaðarnesi og setti sig þar niður. Þórður Jónsson verkamaður fór þá til fjalla, svona til öryggis. Dvaldi sumarlangt á Ingólfsfjalli, og lét sér nægja súrt skyr og vatn.

 Pólitíkin á Bakkanum: Erindreki Sjálfstæðisflokksins Jóhann Hafsteinn ræddi stjórnmálaástandið með félögum sínum á Eyrarbakka og Stokkseyri. Ný stjórn var kjörin í sjálfstæðisflokknum á Eyrarbakka: Jóhann Ólafsson, Kristinn Jónasson og Þorgrímur Gíslason. Til vara: Kristinn Gíslason, Þorkell Ólafsson og Guðlaugur Pálsson. Framsóknarmenn héldu sína þorragleði og var kaffi á öllum borðum. Hermann Jónsson þáverani forsetisráðherra hélt ræðu. Nokkrir stigu á stokk, svo sem Daníel Ágústínusson og Teitur Eyjólfsson. Skuggamyndasýningu og erindi um skógrækt á Íslandi flutti Hákon Bjarnason. Síðan var spiluð Framsóknarvist og dansað og sprellað fram undir morgun. Í stjórn Framsóknarfélagsins sátu: Teitur Eyjólfsson,  Jón B Stefánsson og Bersteinn Sveinsson.

 Verkalýðsmál:  Verkalýðsfélagið "Báran" hélt upp á 35 ára afmæli sitt á árinu. Formaður félagsins var Kristján Guðmundsson. Verkamannalaun hækkuðu um 9% 1. janúar og voru dagvinnulaun hjá Vlf. Bárunni 1,21kr. á tímann. Hjá Bjarma á Stokkseyri 1,09 kr. pr. klst. og í Vestmannaeyjum 1,31 kr. klst. Í apríl hækkaði dagvinnukaup hjá "Bárunni" í kr.1.28 pr. klst og hjá "Bjarma" í kr. 1.16 pr. klst. og í Vestmannaeyjum í kr. 1.39 á tímann. Iðnaðarmannafélag Árnessýslu hélt úti tveggja mánaða iðnskóla á Eyrarbakka, með 8 stunda kennslu hvern virkann dag. Kauptaxti í byggingavinnu var kr. 1,50 á tímann. [Formaður Iðnaðarmannafélagsins var Vigfús Jónsson húsasmiður, ritari Guðmundur Magnússon og gjaldkeri Sigurður Jónsson.]

Kauptaxti í bretavinnu var kr. 1.84 á tímann m.v. 10 tíma vinnu á dag. Þessi launataxti varð oft deiluefni milli Bárunnar og breska hernámsliðsins, sem vildi lækka kaupið þegar á leið. Þá var samið um ferðir til og frá vinnu með opnum bílum.

 Atvinna: Í "Húsinu" var vinnustofa á vegum Heimilisiðnaðarfélags Íslands, en þá áttu húsið, hjónin Ragnhildur Pétursdóttir og Halldór Þorsteinsson Rvík. Þrjár stúlkur [Guðrún Jónasdóttir, Ólöf og Helga Þorsteinsdætur] höfðu atvinnu af vefnaði, dúka og teppa.

 "Trésmiðjan" átti 10 ára afmæli, en að henni stóðu Bergsteinn Sveinsson og Vigfús Jónsson. Rafmagnsframboð rafstöðvarinnar var þó ekki meira en svo að það dugði til að halda einni trésmíðavél í gangi í einu. [Þá kostaði rafmagn frá rafstöðinni á Eyrarbakka til iðnaðar 40 au. pr. Kílowattstund]

Landbúnaður var stundaður á 100 ha. ræktuðu landi ofan þorpsins, þar sem áður voru forarmýrar. Garðrækt var enn vaxandi atvinnugrein í þorpinu. Til slátrunar á Eyrarbakka voru færðir 716 dilkar og var meðalfallþungi 12,78 kgr.

 Almenna verkamannavinnu var helst að sækja til Kaupfélags Árnesinga, en verslunin lét skipa upp mestöllum vörum sínum á Eyrarbakka. Sjósókn var mun minni en fyrrum og skaffaði aðeins 20 mönnum störf á staðnum, en margir sjómenn sóttu einnig til Þorlákshafnar nú sem fyr.

Mónám Eyrbekkinga sf. var stofnað fyrir tilstilli "Bárunnar" og hreppsnefndar og fyrirhugað var að hefja stórfellt mónám og þurka sem eldsneyti til húshitunar. Félagið átti einnig að standa að innkaupum á öðrum eldsneytisgjöfum sem þætti henta hverju sinni til húshitunar. Fyrirhugað var að taka 3 ha af landi Árbæjar í Ölfusi á leigu, en þar var móland mikið. Tæki til "eltimósiðju" var fyrirtækið að láta smíða í Reykjavík og kostaði hún 10.000 kr.

["Eltimór" er ævaforn vinnsluaðferð sem felst í því að hnoða móinn, en tiltöluleg nýlunda var vélvinnsla á mó hérlendis en vélvæddar móvinnslur voru algengar í Svíþjóð og Rússlandi fyrir stríð. (Þjóðviljinn 203 tbl 1953/ ritið "Íslenskur mór") Talsverður áhugi var á móvinnslu og brúnkolanámi hérlendis í upphafi heimstyrjaldarinnar]

Mikið fé rann í stofnkosnað þessa fyrirtækis, en hver félagsmaður lagði til þess 100 kr. Pantanir á mó fóru þó langt fram úr væntingum og starfaði móvélinn allann sólarhringinn fyrst um sinn. Rigningartíð háði þó móþurkun þetta sumar og tafði framkvæmdir.

Bretavinna: Fljótlega eftir að bretar hernámu Ísland, var farið að huga að flugvallargerð og bækistöðvum í landi Kaldaðarnes við Ölfusárbakka. Gengu Eyrbekkingar að þeirri vinnu, hver sem þá vinnu vildi taka. Launin þóttu ágæt, [Dagsbrúnarkaup] þó bretar vildu síðar lækka þau. Vinnan í Kaldaðarnesi hófst að mestu leiti í byrjun september og störfuðu þar eftir tökum 40-140 verkamenn af ströndinni. Þótti þessi bretavinna mikið happ fyrir verkafólk hér um slóðir.

 Úr verinu: Í byrjun vertíðar 1940 slitnuðu upp tveir bátar í Þorlákshöfn og gjöreðilögðust. Þessir bátar voru "Freyr" frá Eyrarbakka  er átti Jón Helgason og "Svend" frá Stokkseyri, er átti Karl Magnússon. Júlíus Ingvarsson á Eyrarbakka smíðar 16 tonna bát " mb. Ægi" fyrir Jón Guðjónsson ofl.

 Slys: Þann 15. maí sökk uppskipunarbátur K.Á. á leið frá Þorlákshöfn til Eyrarbakka; á bátnum voru 2 menn og drukknuðu báðir. [Halldór Magnússon frá Hrauni í Ölfusi á miðjum aldri og Ingvar Þórarinsson í Stígprýði Eyrarbakka, ungur maður. Gamall og lúinn uppskipunarbátur sem "Dúfa" hét og dregin var af mótorbátnum "Hermanni" var hlaðinn saltfiski til verkunar á Eyrarbakka. Skipstjóri á Hermanni var ísleifur Sigurðsson en báturinn var eign KÁ.]

 Hernaðarbrölt: Á hernámsdaginn 10. maí 1940 kom hópur breskra hermanna að Kaldaðarnesi og setti sig þar niður. Hófu þeir fljótt ýmsar aðgerðir á Ölfusárbökkum, grófu holur víða á völlum við bakkana næstu 4 daga, og samskonar aðgerð var viðhöfð á Sandskeiði. Þessir staðir urðu síðan bækistöðvar fyrir breska flugherinn og almennt  lokuð almenningi. Skotæfingar fóru fram um haustið á skotmark sem sett var niður um 2 km. fyrir sunnann flugvöllinn í Kaldaðarnesi og við Litla-Geysi á Reykjum í Ölfusi var komið upp æfingastöð fyrir riffilskyttur.

Stokkseyringar ráku upp stór augu um hádegisbil sunnudaginn 17. nóvember 1940, þegar þýsk herflugvél merkt með "hakakrossi" birtist þar skyndilega yfir þorpinu og flaug þrjá hringi lágt umhverfis þorpið og hélt síðan til hafs. Yfir Eyrarbakka og Kaldaðarnesi var hríðarmugga og fór vélin ekki inn í hana, en bjart var yfir Stokkseyri þessa stundina. Þetta var í annað sinn sem þýsk herflugvél sást við sunnanvert landið, en menn höfðu talið að þýskar flugvélar hefðu ekki flugþol yfir N-Atlantshafið þvert og endilangt. [Í fyrra sinnið, 3. nóv 1940 hafði þýsk njósnaflugvél Heinkel HE-111, flogið sem leið lá  yfir Vestmannaeyjar, Kaldaðarnes, Sandskeið og vestur yfir Reykjavík þar sem móttökurnar voru loftvarnarskothríð frá breska setuliðinu.]

 SANDKORN: Guðmundur Þorláksson var skipaður skólastjóri Barnaskólans á Eyrarbakka. sr. Gísli Skúlason prestur á Eyrarbakka vígði á Þingvöllum, nýjan grafreit er fyrstur var jarðsettur í Einar Benediktsson skáld. Ungmennafélagið opnar nýja gufubaðstofu (sauna) á Eyrarbakka. Gufubaðstofuna teiknaði Björn Rögnvaldsson húsameistari og var hún tengd samkomuhúsinu. Gufubaðið var opið almenningi tvo daga í viku, en annars notuð í tengslum við íþróttakennslu. Gufubaðið var að mestu kostað af styrktarfé frá ríki, H.S.K, og K.F.E. auk almennra samskota. Útvarpshlustun var orðin almenn á Bakkanum og slík tæki til á mörgum heimilum.  Eyrarbakkahreppur vann í hæstarétti mál gegn Fiskiræktar- og veiðifélagi Árnessýslu, sem hugðist taka yfir veiðiréttindi í hreppnum. Daníel Ágústinuson frá Steinskoti gerist leiðarahöfundur á "Tímanum". Eyrbekkingafélag var stofnað í Reykjavík. Stofnendur voru um 80 að tölu og fleyri bættust síðan við. Tilgangur félagsins var að vinna að hagsmuna og -framfaramálum þorpsins í samvinnu við íbúa. Hugmyndir voru uppi um að reisa heyþurkunarstöð (Súgþurkun) samfara því að rafmagn frá Sogsvirkjun yrði leitt niður að strönd. Í Fjölni var sýnd svokölluð "ÍSLANDSKVIKMYND" fyrir troðfullu húsi, en það var Guðlaugur Rosinkranz sem stóð að sýningu myndarinnar á Eyrarbakka og Stokkseyri, sem og í Skaptafellssýslu, en það var í fyrsta sinn sem kvikmynd var sýnd þar um slóðir. [Vík og Kirkjubæjarklaustri.] Ónefndur Eyrbekkingur var svo heppinn að vinna 25 þúsund kr. í Happadrætti Háskólans.

 

 Eyrbekkingafélagið stjórn: Þorleifur Guðmundsson formaður, Ragnar Jónsson varaformaður, Guðmundur Pétursson ritari, Lárus Blöndal Guðmundsson gjaldkeri. Meðstjórnendur voru þeir: Sigrún Gísladóttir, Konráð Gíslason, Aron Guðbrandsson, Ásmundur Guðmundsson, Vilhjálmur S Vilhjálmsson og Ingibjörg Bjarnadóttir.

 Stórafmæli:

95 ára, Sigríður Pálsdóttir, er dvalið hefur hjá systurdóttur sinni Sigurlínu Jónsdóttur og manns hennar Guðmundar Eiríkssonar trésmíðameistara í Merkigarði.

75 ára, Guðjón Jónsson b. Litlu Háeyri, Hafliðasonar og Þórdísar Þorsteinsdóttur.

70 ára, Guðbjörg Jónsdóttir frá Ásabergi. Jónína M Þórðardóttir, bjó þá í Rvík.  Málfríður Jónsdóttir frá Laufási Eyrarbakka.

60 ára: Þórður Jónsson verkamaður. Guðmundur Ásbjörnsson frá Brennu, þá forseti bæjarstjórnar Reykjavíkur.

50 ára: Kristinn Hróbjartsson bílstjóri, var þá fluttur til Reykjavíkur. Gústava Emilía Hjörtþórsdóttir, verslunarmanns á Eyrarbakka Illugasonar, en hún bjó í Rvík, gift Kristjáni Ó skagfjörð kaupmanni þar.

Gullbrúðkaup: áttu í Vesturheimi Jón Vernharðsson Leifur frá Stokkseyri og Finnbjörg Finnsdóttir frá Eyrarbakka.

 

 Gestir: Námsmenn í Þjóðmálafræðum á vegum Framsóknarflokksins sóttu Bakkann heim.

 U.M.F.E. Sundkennslu starfrækti félagið við héraðssundlaugina í Hveragerði. Sunnudaginn 5. maí var haldið upp á 20 ára afmæli U.M.F.E. komu þá gamlir félagar úr höfuðkaupstaðnum. Gengið var skrúðgöngu undir íslenskum fánum og söng. Lá leiðin frá Barnaskólanum og vestur þorpið endi langt að samkomuhúsinu þar sem fram fór ýmisskonar skemtan í tilefni þessara tímamóta. Þá var félaginu afhent að gjöf, skuggamyndavél. Þá var gert hlé á skemtunninni í 7 ½ klst. Hófst skemtunin svo aftur með skuggamyndasýningu og kvikmyndasýningu, síðan hófst hljóðfærasláttur og dansiball sem stóð til kl. 2 um nóttina.

 Látnir: Gunnvör Ólafsdóttir (79) í Frambæ. Jónína K. Magnúsdóttir (78) frá Litlu-Háeyri, dvaldi þá í Reykjavík. Jónína var f. 1861 í Sölkutóft og voru foreldrar hennar Magnús Jónsson og Rannveig Jónsdóttir. Jóreiður Ólafsdóttir (74) frá Hausthúsum. Hjörleifur Hjörleifsson (73) söðlasmiður í Laufási. Einar Guðmundsson (71) harmonikuleikari í Melshúsi. Jónína Guðmundsdóttir (63) frá Einarshöfn.  

Eyrbekkingar fjarri:  Jórunn Markúsdóttir (78) í Rvík. Ingunn Guðmundsdóttir (?) Rvík. Friðrika Guðmundsdóttir (77) í Rvík. Þorbjörg Sigurðardóttir (66) á Selfossi.

 Úr grendinni: Á Stokkseyri var gerð tilraun til að nýta fjörugrös og kræðu. Fiskifélagið stóð að. Árni Tómasson hreppstjóri á Stokkseyri gerði tilraunir með aðferð til að lækna mæðuveiki í sauðfé. Tilraunin fólst í því að bræla féð inni með því að brenna baðlyf. Ein kind náði heilsu. Í Þorlákshöfn lét Kaupfélag Árnesinga reisa beinamjölsverksmiðju. Þann 12. júlí 1940 bjargaði björgunarsveitin á Stokkseyri þremur kanadískum hermönnum á flúð í Ölfusá, þar sem mikið straumkast var.[Þessi flúð er við Selfoss og var línubyssa notuð við björgunarstörfin.]

 Tíðarfarið:  Í enda febrúar 1940 gerði svo mikla snjóa og fárviðri að ekki var fært á milli húsa á Eyrarbakka og Stokkseyri. Elstu menn mundu ekki eftir öðrum eins snjóum hér við ströndina, en skaflar voru mannháir á götum og víða námu skaflar við húsþök. Votviðri var í byrjun maí, en hiti fór hæst í 14.9 °C. Annars viðraði vel um sauðburð. Júní votur og vöxtur hægur. Ágúst var votur framanaf en kartöflugrös féllu síðan í kuldakasti seinni hluta mánaðarins. Í september kom góður þurkakafli og náðust þá hey öll sæmileg. Melfræ þroskuðust seinna en venjulega þetta haust og tíðarfarið óhagstætt til útiverka. Veturinn var að tiltölu hagstæður til áramóta.

 

Heimild: Alþýðubl. Dagur, Gardur.is, Lögberg, Morgunbl. Skinfaxi, Sjómannablaðið Víkingur. Tíminn. Tímarit Iðnaðarmanna, Tímarit Verkfræðifélagsins, Veðráttan, Vísir, Þjóðviljinn, Ægir.