Færslur: 2006 Febrúar
23.02.2006 12:53
Verstöðin þagnar
Frystihúsið er nú til Sölu Ísfold, áður Bakkafiskur og þar áður Hraðfrystistöð Eyrarbakka. Í frystihúsinu var nú líf og fjör í den! eða allt frá því árið 1944. Fiskilyktin, amoniakbrælan og suðið í frystivélunum var eðlilegur þáttur í umhverfi Eyrbekkinga á árunum áður að ógleymdum máfunum sem settu stóran svip á umhverfið með hringflugi og gargi. Nú er öldin önnur, fiskilyktin og máfarnir löngu horfnir og yfir þessari verstöð ríkir nú þögnin ein. Kanski verður þessum byggingum breytt í íbúðir eins og Kaupfélagshúsinu eða við tökum upp Stokkseyrískan sið og þarna verði sett upp menningarsetur ósýnileikanns af einhverju húsdýravinafélagi í líkingu við Hrútavinafélagið.
22.02.2006 08:00
Jöklar bráðna.
Jöklar Grænlands bráðna mun hraðar en vísindamenn bjuggust við. Tveir stærstu skriðjöklar á Austur-Grænlandi hafa tvöfaldað skriðhraða sinn á síðustu tveimur árum og skríða nú fram um fjórtán kílómetra á ári, samkvæmt nýlegri enskri rannsókn.
Ísmagnið sem streymir út í sjóinn við Grænland hefur meira en tvöfaldast á tíu árum vegna þess að jöklarnir skríða hraðar fram í sjó. Meginástæðan er hlýnandi veðurfar að mati vísindamanna sem óttast að bráðnun jökla samfara hækkun sjávarmáls verði enn hraðari en spáð hefur verið. Jökulbreiðan á Grænlandi er alls um ein komma sjö milljónir ferkílómetra og allt að þriggja kílómetra þykk. Ef allur sá jökull bráðnar má gera ráð fyrir að yfirborð sjávar hækki um sjö metra alls staðar í heiminum.
Samkvæmt því yrði sjávarborð á Árborgarsvæðinu sennilega upp við Ölfusárbrú og Flóinn fengi nafn með rentu!
17.02.2006 10:00
Keisaranns gjald!
Þessa dagana hafa álagningaseðlar fasteignagjalda í Árborg verið að detta inn um bréfalúguna og fólk hefur eflaust tekið eftir því að gjöldin hafa hækkað mikið frá síðasta ári. Men muna líka eftir því að á síðasta ári hækkuðu fasteignagjöld í Árborg umtalsvert.
Fasteignagjöld taka mið að markaðsvirði húseigna og svo vill til að markaðsverð hefur stigið töluvert á síðustu tveim árum. Til viðbótar hafa svo ýmis þjónustugjöld hækkað.
Bæjarstjórn Árborgar væri í lófa lagið að taka þessi markaðsáhrif á fasteignagjöldin úr sambandi, en til þess er greinilega ekki vilji.
Svo er spurning hvort eitthvað réttlæti sé í því að fasteignagjöld taki mið af markaðsvirði fremur en t.d. byggingavísitölu. Það er fyrst og fremst pólitísk ákvörðun að velja viðmið.
Það er hinsvegar alveg dagljóst að ungt fólk sem er að kaupa íbúð mynda ekki eignahlut í fasteigninni fyrstu árin og því má segja að íbúðalánasjóður og bankastofnanir séu hinir raunverulegu eigendur og ættu því að leggja út fyrir fasteignagjöldunum miðað við eignahlut, ef sanngjarnt ætti að teljast.
Ég hef heyrt þau rök að íbúðareigendur séu að hagnast á hækkuðu markaðsvirði fasteigna ef það selur og er því að höndla með fé sem rétt sé að skattleggja miðað við verðmæti. Þessi rök hljóma eins og tóm tunna, því allir þurfa þak yfir höfuðið og ef Jón og Gunna ákveða að selja þá þurfa þau annaðhvort að kaupa, byggja eða leigja svo sjaldnast myndast raunverulegur hagnaður, nema Jón og Gunna kjósi að búa í tjaldi þar til fasteignaverð lækkar aftur, ef það þá lækkar einhverntíman!
Ef núverandi bæjarstjórnarmeirihluti hefur ekki áhuga á að milda þennann skatt sem er óumdeilanlega mjög íþýngjandi fyrir íbúana og heldur þeim í þrengingum sem kemur í staðinn örugglega einhverstaðar niður á efnahagshjólinu, t.d. í verslun, viðskiptum og þjónustu. Þá er tæpast annað að gera en að senda bæjarstjórnarmeirihlutann heim í vor.
16.02.2006 09:54
Fuglaflensan breiðist út!
Um 142 milljónir manna gætu dáið úr fuglaflensu í heiminum ef að hún mun breytast í alvarlegan inflúensufaraldur, en þetta kemur fram í nýrri rannsókn á mögulegum afleiðingum flensunnar. Flensan hefur nú borist til 11 evrópulanda. Yfir 200 dauðir svanir sem fundust í danmörku eru nú til ransóknar. Talið er að fuglarnir hafi smitast af H5N1 veirunni sem getur smitast í menn.
Jón Kristjánsson, heilbrigðisráðherra, hefur ákveðið að veita aðeins 56 milljón króna aukafjárveitingu til þessa málaflokks. En til að mynda þarf minnst 700 miljónir kr. til að geta hafið framleiðslu á bóluefni hér á landi en yfirvöld hafa ákveðið að gera það ekki.
Lauri Oinonen fulltrúi Finna í Norðurlandaráði hefur lagt fram fulltrúatillögu um að ríkisstjórnir Norðurlandanna grípi til nýrra aðgerða til að koma í veg fyrir útbreiðslu H5N1 fuglaflensunnar. Á fundi þann 16. desember ræddu heilbrigðisráðherrar Norðurlanda um að setja á stofn sameiginlega norræna verksmiðju til að framleiða bóluefni gegn fuglaflensu.
Sjá: http://www.doktor.is/themaflokkar/fuglaflensa/fuglaflensa.asp
http://www3.heilbrigdisraduneyti.is/media/frettir/SHN_4_2005.pdf
13.02.2006 12:36
Eyrarbakki
Þetta verk var keypt árið 1989 af Lista- og menningarsjóði Seltjarnarness.
Verkið heitir Eyrarbakki og er eftir Magnús Tómasson (f. 1943) er helst þekktur í dag fyrir að vera einn af stofnendum SÚM-hópsins, fyrir ljóðræna skúlptúra úr óhefðbundnum efnum, svo og fyrir öflug útilistaverk. þessi mynd Eyrarbakki, gerð 1963, þegar Magnús var að hefja listnám í Kaupmannahöfn, rétt tvítugur að aldri. Í meðferð myndefnisins gætir áhrifa frá íslensku módernistunum, t.d. Gunnlaugs Schevings og Þorvaldar Skúlasonar, sér í lagi í bátnum sem er einfaldaður og séður ofan frá, að kúbískum hætti. Aftur á móti minnir mynduppbyggingin, gerð úr heilum, einföldum flötum og litanotkunin fremur á verk Nínu Tryggvadóttur frá sama tíma. Hér er um að ræða fallegt verk frá upphafi ferils listamannsins, þegar hann var enn nátengdur íslensku myndefni og listasögu, áður en hann varð einn af helstu merkisberum alþjóðlegra strauma hér á landi.
Heimild: Seltjarnarnesbær http://www.seltjarnarnes.is/
13.02.2006 09:58
Jörðin hitnar!
Meðalhitastig jarðarinnar hækkaði í fyrra og mældist það vera næsthæsta meðalhitastig jarðar í yfir 100 ár. Þykir þetta benda til þess að jörðin sé að hitna af völdum gróðurhúsalofttegunda, en veðurstofa Japans greindi frá þessu fyrir skemmstu. Hitastig jarðarinnar var 0,32 gráðum á Celsíus hærra heldur en meðalhitastig áranna 1971 - 2000, segir í yfirlýsingu frá Japönsku veðurstofunni.
Á síðari hluta 20. aldar var hlýnun á norðurhveli jarðar meiri en verið hefur í 1.200 ár, samkvæmt niðurstöðum rannsóknar sem birtar eru í vísindaritinu Science. Styðja þær vísbendingar um hlýnun andrúmsloftsins af völdum gróðurhúsaáhrifa. Höfundar rannsóknarinnar könnuðu breytingar á steingervingum, trjáhringjum, borkjörnum og fleiri hlutum sem veitt geta vísbendingar um loftslag fyrr á tímum. Vísindamennirnir glugguðu ennfremur í dagbækur fólks frá undanförnum 750 árum. Frá þessu greinir fréttavefur breska ríkisútvarpsins, BBC. Það voru tveir vísindamenn við University of East Anglia í Bretlandi sem gerðu rannsóknina. Þeir könnuðu hitamælingar frá 1856 til dagsins í dag til að ákvarða lengd hlýskeiðsins undanfarið. Síðan báru þeir þær upplýsingar saman við gögn allt aftur til ársins 800. Niðurstöðurnar staðfestu umtalsvert hlýskeið á norðurhveli á árunum 890-1170 (svonefnt Miðaldahlýskeið) og kuldaskeið frá 1580-1850 (svonefnd Litla ísöld). Niðurstöðurnar staðfesta ennfremur að núverandi hlýskeið er víðtækasta hitastigsfrávik sem vart hefur orðið síðan á níundu öld.
06.02.2006 07:37
Pottþétt veiðisumar!
Leinivopn stangveiðimannsinns er ný uppfinning. Sem sagt útfjólublátt ljós sem laðar fiskinn að önglinum eins og mý að mykjuskán, að því er uppfinningamaðurinn fullyrðir. Um er að ræða sjálflýsandi títaníum-díoxín sem selt er á brúsa og má úða á öngul eða beitu sem þá lýsir eins og diskókúla ofan í vatni.
02.02.2006 22:01
Fluttningabrautin.
Ísafold, 8. janúar, 27. árg, 1. tbl., bls. 2 (1900)
Hér er birt greinargerð um Flutningabrautina upp Flóann, sem formaður þeirrar vegagerðar, Erlendur Zakaríasson, samdi fyrir landshöfðingja. Lýsingin á þessari vegagerð frá Eyrarbakka og Stokkseyri upp að Ölfúsárbrú er bæði ítarleg og fróðleg.
Flutningabrautin upp Flóann.
Það er allmikið mannvirki, brautin sú, frá Eyrarbakka upp að Ölfusárbrú, er unnið hefur verið að tvö sumur undanfarin og lokið var við í haust.
Hefur formaður þeirrar vegagerðar, hr. Erlendur Zakaríasson, samið og sent landshöfðingja ítarlega skýrslu um það verk, er hér birtist nálega orðrétt, með því að þar er ýmislegur fróðleikur, er gæti orðið ýmsum góð bending, bæði þeim, er við þann veg eru riðnir og öðrum.
Byrjað var að leggja veginn frá Eyrarbakka, rétt fyrir framan Hópið (vatn milli Eyrarbakka og mýrarinnar) fyrir austan Steinskrift, og haldið upp og austur hraunið að Litlahraunsstekk, og þaðan í beina stefnu austan til við Sandvíkurnar og upp að Ölfusárbrúnni.
Landið, sem þessi vegur liggur eftir, er fyrst hraun, að Litlahraunsstekk. Þaðan og upp að svonefndum Geirakotsskurði mest blaut mýri, en þaðan og upp að Ölfusárbrú móar og þurrlend mýri.
Landslagið á þessu svæði er mjög slétt, og aðeins dálítill jafn halli upp að Ölfusárbrúnni.
Við Ölfusárbrúna er landið 16 fetum hærra en þar sem byrjað var á Eyrarbakka.
Öll vegalengdin er að kalla réttir 6000 faðmar eða 1 1/2 míla. Eftir þessu er hallinn sem næst því 1:700.
Á þessum vegi eru 23 þverrennur frá 5-12 feta langar.
Það var miklum erfiðleikum bundið að vinna þetta verk, af þeim ástæðum, að allt efni vantaði í yfirbygginguna meira en helming af leiðinni.
Grjóti í yfirbygginguna og þverrennurnar var ekið frá báðum endum að vetrinum til, mest í akkorð vinnu og að nokkru leyti fyrri veturinn í tímavinnu.
Vegalengdin að aka grjótinu 500-1800 faðmar; 8-18 krónur borgaðar fyrir hvern teningsfaðm.
Verkinu var þannig háttað, að hliðveggir vegarins voru hlaðnir úr sníddu og sumstaðar þaktir með torfi og hafður 4 feta breiður bekkur beggja megin við veginn. Skurðirnir fram með veginum 7-10 feta breiðir. Breidd vegarins 12 fet.
Í yfirbygginguna var mulið grjót 10" þykkt alla leið, nema í 450 föðmum efst við Ölfusárbrúna; þar var hafður tómur ofaníburður (möl og leir).
Ofan á mulninginn voru látnar þunnar mýrarflögur, svo ekið stórgerðum sandi þar ofan á (mjög þunnt) upp að miðju. Þeim sandi varð að aka neðan af Eyrarbakka. Lengstur akstur 3 1/2 klukkustund með ferðina.
Frá miðju og upp úr, sem mulningurinn náði, var tekinn leir úr flögum og hafður yfir mulninginn. Það verður dálítil for á veginum fyrsta árið, en ekki djúp því leirinn er þunnur. Sama efni var haft á Hellisheiði austan til og hefur reynst vel.
Þessi vegagerð hefur kostað um 38.000 krónur eða 6,33 kr. faðmurinn upp og ofan.
Á svæðinu frá Litlahraunsstekk og upp að Stekkunum kostaði faðmurinn um 8,75 kr.
Þessi vegur hefur því orðið dýrastur þeirra vegakafla, er hér hafa verið lagðir, fyrir utan Kambaveginn og eru margar ástæður til þess: 1, að efni hefur orðið að sækja langan veg; 2, að veðrið hefur verið óhagstætt bæði sumrin, einlægar rigningar; 3, að kaupa hefur orðið land undir veginn fyrir nokkuð hátt verð, 1.100 kr.
Bæði sumrin hafa unnið að þessu verki 40-60 menn, og 18-22 vagnhestar og 8-10 vagnar.
Kaup verkamanna kr. 2,60-3,00; unglingar kr. 1,60-2,25; menn sem unnið hafa vorið og haustið kr. 2,25-2,35.
Þeim sem áttu landið undir veginn verður fæstum sagt það til hróss, að þeir hafi verið vægir í kröfum með borgun fyrir landið. Það leit svo út um suma, að þeir vildu
Ég vil leyfa mér að geta þess hér, að það ríður á, að hirða vel um þverrennurnar að vetrinum til á svæðinu frá Litlahraunsstekk upp að Stokkum, að ekki sé klaki í þeim, þegar hláku gerir, svo vatnið geti komist í gegnum þær, en ekki hlaupið fram með veginum að austanverðu og orðið þar af leiðandi of mikið og runnið yfir veginn.
Til bráðabirgða setti ég mann til að gæta þeirra í vetur, með 17 króna borgun yfir tímann.
Ennfremur þarf að líta eftir á haustin á þessu svæði, að stíflur, sem rifnar hafa verið úr af sláttufólki, verði umbættar á haustin.
Ennfremur ætti að banna mönnum að stífla vegaskurðina, eins og þeir gerðu í vor, til að veita á engjar sínar; það skemmir veginn, þegar vatnið stendur langt upp í vegahliðarnar, og þegar annaðhvort fara úr stíflur af of miklum vatnsþunga eða þær eru aldrei teknar úr, fyllast skurðirnir af hnausum og flytja þar af leiðandi minna vatn.
Að lokum vil ég leyfa mér að geta þess, að áríðandi er halda þessum mulningsvegum (púkkvegum) við (eins og öllum vegum) með því að bera þunnt lag af ofaníburði ofan á, þar sem mulningurinn verður ber og fer að losna; ef það er gert verður vegurinn nærri óbifandi.
Frá flutningabrautinni var lagður (ólæsileg tala) álna breiður og rúmlega 760 faðma langur vegur ofan undir Hraunsárbrýrnar, áleiðis til Stokkseyrar.
Þeir sem kostuðu þennan veg voru kaupmennirnir á Stokkseyri, sýslusjóður Árnessýslu og Stokkseyrarhreppur.
Þessi vegur er mjög vel gerður, þeim til sóma sem unnu verkið, og lögðu fram fé til þess.
Sú vegagerð kostaði sem næst 3.000 krónur.
Verkstjóri var þar Ketill Jónasson.
Sömuleiðis var gerður vegur frá neðri enda akbrautarinnar að verslunarhúsum Lefolii. Sú verslun og hreppurinn kostaði það verk.
Ekki verður sagt hið sama um þennan veg og Stokkseyrarveginn, að hann sé vel gerður. Það er öðru nær. En öðru verður ekki um kennt en of miklum sparnaði frá þeirra hálfu, sem kostuðu hann.
Kaupa þurfti land undir veginn frá Stóru Háeyri fyrir nærfellt 800 krónur.
- 1